Księga podatkowa a zakupy przez Internet

Przeczytaj także: Wydatek niewłaściwie udokumentowany w kosztach firmy

Wątpliwość tę przedstawiono w interpelacji poselskiej nr 8337 z dnia 29.08.2012 r., w której pytający podkreślił, że organy podatkowe (czego przykładem jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 sierpnia 2011 r. nr IBPBI/1/415-513/11/BK) nie dopuszczają tutaj innego dowodu aniżeli umowa sprzedaży podpisana przez obie strony transakcji. Dlatego też zadał on pytanie, czy nie warto zmienić rozporządzenia w sprawie prowadzenia księgi w części dotyczącej dokumentowania kosztów uzyskania przychodu uwzględniającego również koszty nabycia bez umów i faktury na przykład z aukcji internetowych.

Co na to resort finansów? Udzielający odpowiedzi Podsekretarz stanu wskazał, że z regulacji prawnych nie wynika, „(…) iż tylko umowa podpisana przez obie strony jest akceptowana jako dowód poniesienia wydatku (kosztu). W przypadku dokonywania zakupów na aukcjach internetowych przez przedsiębiorcę obowiązanego do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów wydatek może być udokumentowany - w zależności od sytuacji prawnopodatkowej kontrahentów transakcji - fakturą VAT, rachunkiem, jak również innym dowodem księgowym zawierającym dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.(…)”

Ponadto „(…) wadliwość dokumentu (np. brak podpisu) nie przesądza jeszcze, że stwierdzony nim wydatek nie został poniesiony i nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, to jednak dla uznania tego wydatku za koszt konieczne jest, by z pozostałych okoliczności sprawy można było jasno wywieść przebieg zdarzenia gospodarczego - tak, by możliwe było ustalenie faktu poniesienia wydatku, jego związku z przychodem, a także tego, na czyją rzecz wydatek został poniesiony.(…)”

W ponownej interpelacji jej autor dopytał (jako że udzielający odpowiedzi nie wyjaśnił tej kwestii wprost), czy potwierdzenie przelewu bankowego będącego zapłatą za zakup towaru na aukcji internetowej od osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej wraz z potwierdzeniem wygrania takiej aukcji wygenerowanym przez operatora internetowego serwisu aukcyjnego jest dowodem księgowym poniesionego kosztu dla firmy lub osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą?

Udzielając odpowiedzi na tak zadane pytanie Podsekretarz stanu wskazał, że jeżeli dokumenty takie będą zawierały dane dane wymienione w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, to mogłyby stanowić dowód księgowy. Niemniej ocena, czy dany dokument zawiera niezbędne dane wskazane w rozporządzeniu, może być dokonana tylko w konkretnym stanie faktycznym. Sam przelew bankowy jest natomiast tylko potwierdzeniem dokonania wpłaty na rzecz konkretnego podmiotu i jako taki może być jednym z dowodów wskazujących na poniesienie wydatku.

Podsumowując udzielający odpowiedzi na interpelację przyznał, że nie można podatnikom bezwzględnie odmówić prawa do ujmowania w księdze zakupów przez Internet dokonywanych od osób prywatnych, o ile oczywiście te wykazują związek z przychodem. Przeszkodą ku temu nie powinny być w szczególności braki formalne na dowodzie dokumentującym poniesienie wydatku (za który można by uznać np. brak wskazanego podpisu, o konieczności posiadania którego mówi przytoczony wyżej §12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia księgi).

Niestety co innego twierdzą organy podatkowe w wydawanych interpretacjach i to nawet po udzieleniu odpowiedzi na powyższą interpelację.

Przykładem jest tutaj chociażby interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 1 kwietnia 2014 r., nr IBPBI/1/415-37/14/AP:

„(…) wydruk komputerowy, o którym mowa we wniosku, potwierdzający zawarcie transakcji sprzedaży towaru handlowego (saksofonu), zawierający wyłącznie dane wystawcy aukcji, datę wykonania operacji, przedmiot, ilość, cenę, numer identyfikacyjny, a nie zawierający podpisów osób uprawnionych do prawidłowego dokumentowania operacji gospodarczych - nie odpowiada wymaganiom określonym w cytowanym wyżej rozporządzeniu i nie może stanowić dowodu księgowego, będącego podstawą ujęcia wydatków (kosztów) w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Reasumując, na podstawie wskazanego we wniosku wydruku komputerowego z serwisu aukcyjnego („szczegóły transakcji”), nie można dokonać ujęcia kosztów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, bowiem taki dokument nie będzie zawierał wszystkich niezbędnych elementów określonych w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów niezbędnych do uznania go za dowód księgowy, czyli podpisów osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczej. (…)”

W powyższej interpretacji nie mówi się jednak o udokumentowaniu danej transakcji dwoma dowodami, czyli z jednej strony wskazanym wyżej wydrukiem komputerowym, a z drugiej dokumentem potwierdzającym faktyczną zapłatę (w postaci chociażby przelewu bankowego).

Kwestia ta została jednak poruszona we wskazanej już wcześniej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 sierpnia 2011 r. nr IBPBI/1/415-513/11/BK

„(…) Reasumując, na podstawie przesłanego potwierdzenia zawarcia umowy przez serwis aukcyjny, nawet uzupełnionego o potwierdzenie dokonania przelewu oraz oświadczenie, że dana rzecz została zakupiona w celach handlowych, nie można dokonać ujęcia kosztów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, bowiem taki dokument nie będzie zawierał wszystkich niezbędnych elementów zawartych w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów do uznania go za dowód księgowy, czyli podpisów osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczej.(…)” – czytamy w interpretacji

Dlatego też, z uwagi na bardzo rygorystyczne podejście organów podatkowych do sposobu dokumentowania dokonywanych zakupów, należy spodziewać się ewentualnego sporu z fiskusem w przypadku braku podpisanej umowy, faktury bądź rachunku dokumentujących zakupy dokonane przez Internet.