Okulary korygujące dla pracownika bez odliczenia podatku VAT

Przeczytaj także: Okulary korekcyjne dla pracownika: kontrowersje przy odliczeniu VAT

Prawo pracy zobowiązuje pracodawców do wyposażenia swoich pracowników, pracujących przez określony czas przy monitorach ekranowych, w okulary korygujące wzrok, jeżeli tak uzna lekarz medycyny pracy podczas przeprowadzanych badań. Skoro zatem ustawodawca nałożył odgórny obowiązek zakupu okularów korekcyjnych na rzecz pracowników, logicznym wydaje się być zaliczenie wartości takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodu, jak też odliczenie podatku naliczonego. W zakresie podatku dochodowego powyższe nie budzi żadnych wątpliwości. W podatku VAT jest jednak zgoła inaczej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 28.02.2012 r nr IPTPP 1/443-3/12-4/MW, że podatnik jak najbardziej ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup okularów korekcyjnych dla zatrudnionych pracowników pod warunkiem, że faktury takie będą wystawione na podatnika (czyli pracodawcę a nie pracownika), zaś jej wysokość będzie opiewać na wartość faktycznie przez pracodawcę wydaną na zakup okularów.

Przytoczona interpretacja sprzed kilku lat nie była odosobniona i wydawałoby się, że jest jak najbardziej prawidłowa.

Niestety od pewnego czasu organy podatkowe prezentują w tej materii stanowisko przeciwne.

Obecnie fiskus twierdzi, że skoro rozporządzającym danym towarem, którym tutaj są okulary korygujące wzrok, jest pracownik a nie pracodawca, to ten ostatni nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od ich zakupu w żadnym przypadku

Sprzeczność powyższych poglądów zauważyli także posłowie. Dlatego wystąpili do Ministra Finansów w interpelacją nr 29234 w sprawie wyjaśnienia tych rozbieżności.

Odpowiedzi udzielił dnia 21 listopada 2014 r. Sekretarz stanu Janusz Cichoń, który uznał, że rozbieżności nie ma (a wręcz przyznał, że wydawane interpretacje prezentują jeden pogląd w tej materii).

Jak czytamy w odpowiedzi, w zakresie odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, istotny jest tutaj fakt wykorzystywania zakupionych towarów w prowadzonej działalności gospodarczej podatnika. Kluczowym jest w związku z tym określenie władztwa ekonomicznego nad zakupionym towarem, czyli mówiąc innymi słowy, kto posiada prawo do rozporządzania nim jak właściciel.

Zdaniem udzielającego odpowiedzi, z faktu wystawienia faktury na pracodawcę nie można wywodzić, że to on nabył okulary, jako że nie dochodzi tutaj do przeniesienia rozporządzania okularami jak właściciel pomiędzy zakładem optycznym a pracodawcą. W konsekwencji nie można także wywodzić dla pracodawcy prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającej z faktury dokumentującej taki zakup.

Światełko w tunelu

Analizując odpowiedź na interpelację można jednak dojść do wniosku, że w niektórych sytuacjach możliwe jest odliczenie podatku naliczonego od takich wydatków. Niestety w praktyce przypadki takie raczej nie są spotykane.

Mianowicie udzielający odpowiedzi wskazał, że prawo do odliczenia VAT od zakupu okularów przysługiwałoby, gdyby to pracodawca rozporządzał nimi jak właściciel, tj. gdyby przekazał je pracownikowi wyłącznie do użytku służbowego, zobowiązując go jednocześnie do ich zwrotu po ustaniu stosunku pracy. Oczywiście powyższe wymagałoby sporządzenia odpowiednich regulacji wewnątrzzakładowych.

Konkludując resort finansów stoi na stanowisku, że skoro prawo do rozporządzania okularami jak właściciel ma pracownik (czyli u niego występuje tzw. władztwo ekonomiczne), pracodawca z tego tytułu nie może odliczyć podatku naliczonego.

Aby VAT od takiego zakupu odliczyć, pracodawca musiałby rozporządzać takimi okularami jak właściciel, niemniej to wymagałoby podjęcia dodatkowych kroków polegających na sporządzeniu określonych przepisów wewnątrzzakładowych, które zobligowałyby pracownika do użytku takich okularów jedynie w pracy oraz ich zwrotu po ustaniu zatrudnienia.