Części wspólne w podatku od nieruchomości: będą niekorzystne zmiany

Przeczytaj także: Będą ulgi w podatku od nieruchomości i środków transportu 2015

Kontrowersje powstały na gruncie art. 3 ust. 5 Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych („Upol”). Zgodnie z tym przepisem, jeżeli wyodrębniono własność lokali, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości od gruntu oraz części budynku stanowiących współwłasność ciąży na właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym częściom ułamkowym wynikającym ze stosunku powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni użytkowej całego budynku.

Według literalnego brzmienia tego przepisu, np.: właściciel mieszkania w budynku jest zobowiązany do zapłaty, oprócz podatku od nieruchomości należnego od zajmowanego lokalu, również podatku od gruntu, na którym stoi budynek oraz części budynku stanowiących współwłasność właścicieli lokali mieszkalnych, obliczonego jako proporcja powierzchni jego mieszkania do powierzchni użytkowej całego budynku. Można zauważyć, że w tej sytuacji część powierzchni wspólnej budynku pozostaje nieopodatkowana.

Spółki te, jeżeli nie wyodrębniłyby własności lokali, byłyby zobowiązane do zapłaty podatku od nieruchomości od całej powierzchni. Należy bowiem zauważyć, że w odróżnieniu od właścicieli wyodrębnionych lokali, współwłaściciele płacą podatek solidarnie od całej powierzchni budynku stanowiącego ich współwłasność. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 4 Upol, jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to jest odrębnym przedmiotem opodatkowania, a obowiązek podatkowy od nieruchomości lub obiektu budowlanego ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach, z zastrzeżeniem ust. 5.

Wobec tego że przedstawione skutki literalnej interpretacji przepisu art. 3 ust. 5 Upol znacząco wpływałyby na zmniejszenie przychodów z podatku od nieruchomości uzyskiwanych przez gminy, organy podatkowe próbują dokonywać jego wykładni celowościowej powołując się na zasadę równości podatników wobec prawa.

Stanowisko to jest bez wątpienia błędne, a taką wykładnię należy uznać za wykładnię contra legem. Przede wszystkim zastrzeżenie w art. 3 ust. 4 Upol sprawia, że należy go traktować jako przepis szczególny w stosunku do art. 3 ust. 5 Upol, zatem w ten sposób, że na właścicielach wyodrębnionych w budynku lokali ciąży jedynie obowiązek podatkowy wynikający z art. 3 ust. 5 Upol. Stanowisko organów zostało również zakwestionowane w wyrokach sądów administracyjnych, np. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 listopada 2013 r. sygn. II FSK 647/11, w którym sąd stwierdził, że:

„Prawidłowo więc wywiódł Sąd wojewódzki, że nie może być mowy o współstosowaniu na gruncie przedmiotowego stanu faktycznego ustępów 4 i 5 art. 3 u.p.o.l., jak tego chce organ, gdyż ten drugi przepis stanowi lex specialis względem pierwszego z wymienionych.”

Ten sam wniosek wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 22 lipca 2014 r. sygn. I SA/Gl 1753/13.

Jednocześnie, chociaż pojawiają się interpretacje organów podatkowych potwierdzające stanowisko podatników w zakresie opodatkowania powierzchni wspólnych (np.: interpretacja indywidualna Prezydenta Miasta Szczecina z 28 maja 2014 r. sygn. WPiOL-III.310.1.2014.MS), niektóre organy wciąż ignorują stanowisko sądów administracyjnych (np.: interpretacja indywidualna wydana przez Prezydenta Miasta Poznania w dniu 31 października 2014 r., znak FN-XIV). Pozytywne dla podatników wyroki nie usunęły zatem wątpliwości w tym względzie.