Podatek dochodowy 2014: Motocykl to samochód osobowy?

Przeczytaj także: Zmiany w 2013 r.: Środek trwały z kredytu a korekta kosztów

To sprawia duże problemy interpretacyjne, zwłaszcza jeżeli chodzi o możliwość zastosowania amortyzacji jednorazowej. Ustawodawca bowiem, zdaje się pisząc na kolanie, nowelizację zapomniał o dotychczasowym kształcie przepisów dążąc jedynie do tego, aby jak najszybciej zwiększyć wpływy budżetowe.

Wracając jednak do początku, prawo do jednorazowej amortyzacji mają tzw. mali podatnicy i podatnicy rozpoczynający w danym roku działalność gospodarczą (nad definicjami tych podatników nie będziemy się jednak rozwodzić). Dzięki temu prawu mogą oni dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w danym roku kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Jak już zostało to wyżej wskazane, tylko niektóre składniki majątku, uznane za środki trwałe, jednorazowo mogą być zamortyzowane. Prawo to przysługuje jedynie w stosunku do tych, które mieszczą się w grupach od 3 do 8 Klasyfikacji Środków Trwałych. Tutaj zaś w grupie 7 znalazły się środki transportu. Niemniej z prawa do jednorazowej amortyzacji ustawodawca wprost wyłączył samochody osobowe.

Wykaz Rocznych Stawek Amortyzacyjnych, stanowiący załącznik nr 1 do ustaw o podatkach dochodowych wskazuje przy tym, że samochodom osobowym został przypisany symbol KŚT 741. Odrębnie od nich zostały sklasyfikowane motocykle, dla których symbol KŚT to 740. Co za tym idzie, na tej podstawie można by przyjąć, że motocykle to nie samochody osobowe, w związku z czym mogą być amortyzowane jednorazowo.

Niestety nie można zapominać, że ustawy o podatkach dochodowych zawierają definicję samochodu osobowego, którą to w dodatku ustawodawca zmienił w trakcie roku 2014 (weszła ona bowiem w życie z dniem 01 kwietnia 2014 r.).
I tak ilekroć w przepisach tych ustaw jest mowa o samochodzie osobowym - oznacza to pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:
a) pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

• klasyfikowanego na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
• z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków,

b) pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
c) pojazdu specjalnego, jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym, i jeżeli spełnione są również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń:

• agregat elektryczny/spawalniczy,
• do prac wiertniczych,
• koparka, koparko-spycharka,
• ładowarka,
• podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,
• żuraw samochodowy,

d) pojazdu samochodowego określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 86a ust. 16 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ustawa prawo o ruchu drogowym zaś w art. 2 pkt 33 mówi, że pojazdem samochodowym jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego. Pkt 45 tej regulacji mówi zaś, że motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm³, dwukołowy lub z bocznym wózkiem - wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół.

Co za tym idzie, motocykl jest pojazdem samochodowym. To zaś oznacza, że spełnia on także definicję samochodu osobowego na potrzeby podatku dochodowego (jako że nie spełnia przesłanek do uznania go za samochód nie-osobowy).

W efekcie z jednej strony mamy definicję samochodu osobowego, w której to mieści się motocykl, z drugiej zaś Klasyfikację Środków Trwałych, która traktuje motocykle jako odrębne od samochodów osobowych środki transportu. Stąd też powstają zasadne wątpliwości, jak na tle podatku dochodowego (szczególnie w zakresie amortyzacji jednorazowej) traktować motocykle?

Nie można też zapominać, że zmiana definicji samochodu osobowego weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2014 r., a więc w trakcie roku podatkowego. Powoduje to zastrzeżenia co do zgodności z Konstytucją tego rodzaju rozwiązań (a mówiąc dokładniej z naruszeniem, wywodzonego z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zakazu wprowadzania zmian w prawie podatkowym w trakcie roku podatkowego). Ustawodawca wprowadził bowiem w trakcie roku zmiany w przepisach wpływające istotnie na sytuację prawną podatników (w zakresie rozliczeń podatkowych) i to w dodatku na ich niekorzyść (jako że wcześniejsze regulacje były łagodniejsze od obecnie obowiązujących, nawet pomijając trudności interpretacyjne).

Niestety organy podatkowe zapewne będą zajmowały tutaj stanowisko profiskalne twierdząc, że motocykl to samochód osobowy, w związku z czym nie podlega on amortyzacji jednorazowej. Podatnik, który takiego odpisu dokona, musi liczyć się ze sporem z fiskusem. Niemniej wydaje się być szansa na jego wygranie, jako że wprowadzenie zmian w podatku dochodowym nastąpiło w trakcie roku podatkowego, co jest sprzeczne Konstytucją.