Sprzedaż mieszkania: zwolnienie z PIT a wspólne cele mieszkaniowe

Przeczytaj także: Remont mieszkania dziecka nie zwolni z podatku dochodowego

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni otrzymała w 2010 r. darowiznę od rodziców w postaci spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Mieszkanie to zamierza zbyć przed upływem pięciu lat od nabycia, zaś środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczyć na własny cel mieszkaniowy. Podatniczka pozostaje przy tym w związku małżeńskim (między małżonkami występuje wspólność majątkowa małżeńska) i cel mieszkaniowy, na który zostaną wydatkowane środki, będzie stanowił ich wspólność majątkową. Na chwilę obecną jednak wnioskodawczyni nie jest w stanie określić, jaki to będzie konkretnie cel mieszkaniowy, czyli zakup innego mieszkania, budynku mieszkalnego, zakup gruntu pod budowę, budowa domu czy spłata kredytu zaciągniętego na powyższe cele. Zadała jednakże pytanie, czy wydając pieniądze uzyskane ze sprzedaży mieszkania, wchodzącego do jej majątku prywatnego, na własne cele mieszkaniowe, ale objęte wspólnością ustawową małżeńską, zapłaci od nich podatek dochodowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. 1506965 - Fotolia.com

Sprzedaż mieszkania

Wydatkując w ciągu 2 lat, licząc od końca roku, w którym podatniczka sprzedała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, na cele mieszkaniowe w postaci czy to zakupu mieszkania, budynku mieszkalnego bądź udziału w nich, gruntu pod budowę budynku mieszkalnego, spłatę kredytu mieszkaniowego itp., nie będzie musiała zapłacić podatku od takiej sprzedaży.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Jak zatem wynika z powyższego przepisu, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma zarówno data, jak i forma ich nabycia.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni w 2010 r. nabyła w drodze darowizny od rodziców spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Wnioskodawca zamierza dokonać odpłatnego zbycia tego prawa przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2014 r., poz. 121), w szczególności zaś Działu III, Tytułu I Księgi drugiej tej ustawy wskazują, że nabycie własności może nastąpić m.in. poprzez jej przeniesienie w wyniku umowy, zasiedzenie bądź też w wyniku innych zdarzeń.

Stosownie do art. 888 § 1 ww. ustawy, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, to umowa darowizny pod rygorem nieważności winna mieć formę aktu notarialnego. Tym samym zawarcie umowy darowizny nieruchomości powoduje przejście jej własności na obdarowanego z chwilą zawarcia aktu notarialnego, w którym darczyńca daruje tę nieruchomość obdarowanemu a obdarowany darowiznę przyjmuje. Z tą datą darczyńca traci własność nieruchomości.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego miało miejsce w 2010 r., w chwili otrzymania darowizny.

W związku z tym dokonując oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia ww. nieruchomości należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r.

Zgodnie bowiem z ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316, z późn. zm.), zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r.