Darowizna wywłaszczonej nieruchomości: data nabycia w podatku PIT

Przeczytaj także: Pieniądze ze sprzedaży działki na wspólne cele mieszkaniowe

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Siostry zamieszkałe w USA w 2009 r. złożyły przed tamtejszym notariuszem oświadczenie, że są spadkobierczyniami spadku po rodzicach, obejmującego „prawa i roszczenia do zwrotu części nieruchomości” położone w Polsce. Następnie swoje prawa przekazały darowizną kuzynowi – wnioskodawcy. Wnioskodawca darowiznę tę w formie aktu notarialnego przyjął 19 lutego 2010 r. Zwrot nieruchomości nastąpił na podstawie decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2011 r. Decyzja o zwrocie została zaś wydana przez Prezydenta Miasta w dniu 29 sierpnia 2013 r. Przedmiotową nieruchomość wnioskodawca sprzedał 13 marca 2014 r. Zadał pytanie, czy sprzedaż nieruchomości wywłaszczonej decyzją administracyjną, przywraca mu stosunek prawny sprzed wywłaszczenia, a zatem czy w związku ze sprzedażą nieruchomości nie mamy do czynienia z kreowaniem prawa własności, tylko z jego przywróceniem i tym samym nie dochodzi do przeniesienia prawa własności na zasadach ogólnych, wynikających z przepisów ogólno-prawnych? Od kiedy w takim przypadku należy liczyć 5-cio letni termin, przed upływem którego sprzedaż nieruchomości byłaby opodatkowana? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zatem odpłatne zbycie nieruchomości oraz ww. praw majątkowych jeżeli następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie zostaje dokonane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest źródłem przychodu w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dla rozpatrywanej sprawy istotna jest zatem kwestia, od kiedy należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z przedstawionego w niniejszej sprawie stanu faktycznego wynika, iż w dniu 13 listopada 2009 r. Pani T.G.W. złożyła oświadczenie przed notariuszem w USA, z którego wynika, że jest ona spadkobierczynią wraz z siostrami po rodzicach: T. i K. G. i że spadek obejmuje „prawa i roszczenia do zwrotu części nieruchomości” położonej w W. Ponadto, Pani T.G.W. oświadczyła, że przekazuje w drodze darowizny swoje prawa na rzecz kuzyna – Wnioskodawcy. Analogiczne oświadczenia zostały złożone przez pozostałe współspadkobierczynie, dwie siostry Pani T.: A.G. oraz E.G. Wnioskodawca przyjął darowiznę w formie aktu notarialnego z dnia 19 lutego 2010 r. Nieruchomość odzyskał i w dniu 13 marca 2014 r. sprzedał. Ponadto wskazał, że nie jest On spadkobiercą po zmarłych T. i K. G. Postępowanie spadkowe po obojgu zostało przeprowadzone w Sądzie Rejonowym na rzecz córek.

T. i K. G. byli współwłaścicielami opisanej we wniosku nieruchomości położonej w W. i zostali pozbawieni tej własności na podstawie dekretu z dnia 12 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na terenie miasta W. oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 3 lipca 1953 r., oraz decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej z dnia 1 stycznia 1954 r. Zwrot ww. nieruchomości nastąpił na podstawie decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2011 r. Decyzja o zwrocie została wydana przez Prezydenta Miasta z dnia 29 października 2013 r.

Mając na uwadze przedstawiony w niniejszej sprawie stan faktyczny, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi, m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy.