Środki trwałe trzeba używać w firmie aby amortyzacja była kosztem

Przeczytaj także: Amortyzacja tylko używanych środków trwałych i licencji komputerowych

Art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że wydatków na nabycie, wytworzenie bądź ulepszenie (gdy to powiększa wartość początkową) środków trwałych nie zalicza się w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Kosztem takim za to są co do zasady dokonywane od wartości początkowej takich składników majątkowych odpisy amortyzacyjne.

Art. 22a ust. 1 tejże ustawy mówi zaś, że amortyzacji podlegają (z pewnymi wyjątkami do których zalicza się np. grunty) stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Podobnie jest z wartościami niematerialnymi prawnymi, wymienionymi w art. 22b ustawy. Tutaj także warunkiem amortyzacji jest faktyczne ich wykorzystywanie na potrzeby firmy. O tym warunku warto pamiętać – jest on bowiem tak samo ważny, jak inne, pozwalające na zaliczanie w ciężar kosztów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych. Niemniej często o nim zapominamy uznając że zakup z fakturą wystawioną na firmę jest równoznaczny z tym, że winien on wpłynąć na jej dochód.

Niemniej, jak to już zostało wskazane we wstępie, samo nabycie czy wytworzenie środka trwałego (albo nabycie wartości niematerialnej i prawnej) oraz umieszczenie jej gow stosownej ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych, jak też wskazanie daty przyjęcia do użytku i określenie stawki amortyzacyjnej, nie uprawnia podatnika do zaliczania naliczanych odpisów w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Musi bowiem istnieć związek tego środka trwałego z prowadzoną działalnością gospodarczą, a więc jego fizyczne wykorzystywanie w tej działalności (czy to poprzez faktyczne używanie na potrzeby firmy, czy też oddanie takiego składnika w ramach działalności w najem, dzierżawę, czy leasing).

Uwagę na ten aspekt zwrócił m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 25.06.2014 r., sygn. akt I SA/Sz 250/14. Sąd rozpatrywał skargę podatniczki na decyzję fiskusa wydaną w oparciu o kontrolę przeprowadzoną przez Urząd Kontroli Skarbowej, który m.in. zarzucił jej, że część środków trwałych (zakupione samochody) nie służyło prowadzonej działalności gospodarczej.

Skargę podatniczki sąd częściowo uwzględnił, niemniej w tym zakresie przyznał rację fiskusowi. Jak czytamy w uzasadnieniu do wyroku:

„(…) wykorzystywanie do celów innych niż jego przeznaczenie w działalności Skarżącej wyklucza możliwość skorzystania przez Skarżącą z prawa do odniesienia w ciężar kosztów uzyskania przychodów spornych wydatków dotyczących tych środków trwałych. Nie jest wobec tego uzasadniony zarzut Skarżącej dotyczący naruszenia przepisu art. 22 ust. 1 i 22a-22o u.p.d.o.f.. (…)”