Odliczenie VAT od remontu powypadkowego samochodu w 2014 r.

Przeczytaj także: Samochód osobowy z pełnym odliczeniem VAT w 2014 r.?

Większość napraw powypadkowych pojazdów jest pokrywanych przez ubezpieczycieli. Niemniej ci, w sytuacji gdy mamy do czynienia z samochodem firmowym, bardzo często wypłacają (czy też wypłacali do niedawna) tylko kwotę netto należną za remont twierdząc, że przedsiębiorca i tak VAT sobie odliczy. Obecnie także przy zawieraniu umowy auto casco bardzo często ubezpieczający może dokonać wyboru, czy ubezpieczenie obejmuje ewentualne szkody w kwocie netto czy brutto.

Powyższe postępowanie ubezpieczycieli nie do końca wydaje się być zrozumiałe. Nie wszystkie firmy bowiem rozliczają podatek VAT, a ponadto część czynnych podatników ma prawo jedynie do odliczenia częściowego tego podatku (gdy obok czynności opodatkowanych wykonują oni także czynności zwolnione, a więc nie dające prawa do odliczenia i są obowiązani do stosowania tzw. proporcji VAT). Na dokładkę kolejną kontrowersję w tej materii budzą także znowelizowane z początkiem kwietnia 2014 r. przepisy ustawy o VAT w zakresie odliczania tego podatku od wydatków związanych z użytkowaniem pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Wracając jednak do początku, jak to już zostało podkreślone we wstępie, na gruncie podatku od towarów i usług, aby odliczyć VAT naliczony od remontu powypadkowego samochodu nie ma znaczenia, czy ten był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym, jak również czy koszty takiego remontu pokrywa ubezpieczyciel czy też właściciel (bądź użytkownik) pojazdu z własnej kieszeni. Wydatki związane z powypadkową naprawą samochodu firmowego są niewątpliwie związane z działalnością gospodarczą, a co za tym idzie, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od nich. Powyższe potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 08.07.2011 r. nr ILPP2/443-351/09/11-S/AK (wprawdzie dopiero po drodze sądowej i wyroku NSA w tej sprawie, niemniej powyższe wynikało z tego, że w starym stanie prawnym, tj. w roku 2008, ustawa o VAT uzależniała prawo do odliczenia podatku naliczonego od możliwości zaliczenia wydatków w ciężarów kosztów uzyskania przychodów na gruncie podatku dochodowego).

Zdaniem fiskusa wydatki ponoszone w związku z powypadkową naprawą samochodu należy uznać za czynności, które skutkują powstaniem prawa do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli przedmiotem działalności podatnika są czynności opodatkowane podatkiem VAT. W takim przypadku występuje bezpośredni związek wydatków związanych z naprawą tego pojazdu z prowadzoną przez niego działalnością.

Niestety z początkiem kwietnia 2014 r. ustawodawca znowelizował zasady związane z odliczaniem VAT-u od wydatków związanych z większością samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Obecnie tylko niektóre z nich dają pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego. Pozostałe natomiast (w tym przede wszystkim samochody osobowe, z tzw. kratką czy też starym przeglądem VAT-2, tudzież inne które w 2013 r. dawały pełne prawo do odliczenia VAT, a mają więcej niż jeden rząd siedzeń) uprawniają do odliczenia jedynie połowy tego podatku.

Wyjątkiem jest sytuacja, w której dany pojazd jest używany tylko na potrzeby działalności gospodarczej. Niemniej nie jest tutaj wystarczające jedynie oświadczenie podatnika, w którym stwierdzi on, że do innych celów samochodu nie wykorzystuje, czy też ujęcie go w ewidencji środków trwałych. Aby w pełni odliczać VAT od tego typu pojazdów podatnik musi sporządzić (najlepiej w formie pisemnej chociaż nie wynika to wprost z przepisów) zasady ich korzystania, które wykluczą ich wykorzystywanie do innych celów niż prowadzona działalność, jak też do każdego takiego pojazdu zaprowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, która także potwierdzi wykorzystywanie jedynie w celach służbowych danego pojazdu. Ponadto samochód taki trzeba także zgłosić fiskusowi (na formularzu VAT-26). Warunki te muszą być spełnione łącznie, aby pełny VAT od wydatków związanych z danym pojazdem odliczyć.

Do opisanych wyżej wydatków zalicza się m.in. eksploatację pojazdów jak też ich naprawy powypadkowe. Stąd jeżeli wypadkowi uległ np. firmowy samochód osobowy, czy też z kratką, podatnik ma co do zasady prawo do odliczenia jedynie 50% kwoty VAT od wydatków związanych z jego remontem (jako wykorzystywany do celów mieszanych, a więc firmowych i prywatnych), chyba że podatnik prowadzi dla niego wskazaną wyżej dokumentację wskazującą, iż pojazd służy jedynie działalności gospodarczej. Wtedy VAT można odliczyć w pełnej wysokości.

Trzeba przy tym pamiętać, że w przypadku podatników mających jedynie częściowe prawo do odliczenia podatku VAT i obowiązanych do stosowania tzw. proporcji VAT, wartość odliczanego podatku będzie musiała uwzględniać także ową proporcję. Taki podatnik może zatem nie odliczyć nawet 50% podatku naliczonego, tylko jeszcze mniej (w zależności od wskaźnika proporcji).