Samochód i częściowe odliczenie podatku w deklaracji VAT

Przeczytaj także: Odliczenie VAT od paliwa w firmowym samochodzie na wakacjach

Tyczy się to zarówno samego zakupu takich pojazdów, rat leasingowych czy czynszu najmu, jak też wydatków związanych stricte z ich eksploatacją, od paliwa poczynając (za wyjątkiem samochodów osobowych – tutaj VAT-u od paliwa co do zasady w dalszym ciągu odliczyć nie można), poprzez części zamienne, usługi remontowe, konserwacyjne, kończąc na autostradach czy parkingach a także innych wydatkach związanych z tymi pojazdami (np. zakupem nawigacji, myciem, abonamentem gps itd.).

Z każdej faktury dokumentującej dany zakup podatnik może odliczyć 50% kwoty podatku naliczonego. Powstają przy tym wątpliwości, jak wartości z takiej faktury wykazywać w deklaracji VAT? Sytuacja jest oczywista w przypadku samej kwoty podatku – tutaj bowiem wykazuje się jedynie tą jej część, która podlega odliczeniu (a więc z reguły 50%). Jak jest natomiast z wartością netto faktury?

Przypomnijmy, że nabycie powyższych (poza samym zakupem samochodu, który będzie stanowił środek trwały firmy) wykazuje się w deklaracji VAT odpowiednio w pozycjach 41 i 42 (jako nabycie towarów i usług pozostałych). Zgodnie zaś z objaśnieniami do deklaracji, w części D formularza (dotyczącej rozliczenia podatku naliczonego, która wskazane pozycje zawiera) wykazuje się wyłącznie wartość towarów i usług oraz kwotę podatku naliczonego (z uwzględnieniem korekt) w takiej wysokości, w jakiej podatnikowi przysługuje prawo do odliczeni podatku naliczonego od należnego lub zwrotu podatku naliczonego, na zasadach określonych w przepisach art. 86-92 ustawy, z uwzględnieniem przepisów wykonawczych, w okresie rozliczeniowym, za który składana jest deklaracja.

Wydaje się zatem, że w omawianej kwestii (a więc częściowego odliczenia VAT od wydatków związanych z samochodami) najwłaściwszym jest podawanie w poz. 41 i 42 deklaracji wartości netto i kwoty VAT w wysokości podlegającej odliczeniu, a więc stanowiącej 50% kwot wynikających z faktur dokumentujących poniesione wydatki. W pozostałej części nie uprawniają one bowiem podatnika do odliczenia VAT.

Niemniej zdaniem autora nie będzie też błędem wykazanie w poz. 41 deklaracji wartości netto od dokonanych wydatków w pełnej wysokości wynikającej z faktury zakupu. Jak to już bowiem zostało wyżej podkreślone, najważniejsze jest, aby kwota samego podatku naliczonego podlegającego odliczeniu została podana w prawidłowej wysokości (a więc tutaj maksymalnie 50% kwoty VAT-u wynikającej z faktury). To bowiem ta kwota wpływa na rozliczenie podatku VAT za dany okres rozliczeniowym, a nie wartość netto dokonanych zakupów.

Warto pamiętać
Ograniczenie w odliczeniu podatku od towarów i usług od wydatków związanych z niektórymi samochodami nie ma zastosowania, jeżeli pojazdy te są wykorzystywane jedynie na potrzeby działalności gospodarczej. Niestety aby tego ograniczenia nie stosować, podatnik musi prowadzić dodatkową dokumentację potwierdzającą, że dany samochód służy jedynie celom firmowym. W razie jej braku uznaje się, że taki pojazd wykorzystywany jest w celach mieszanych, a więc nie tylko na potrzeby firmy, ale także na np. potrzeby prywatne podatnika, jego pracowników czy innych osób.

Podatnicy obowiązani do stosowania proporcji VAT (a więc w uproszczeniu mówiąc, wykonujący zarówno czynności opodatkowane jak i zwolnione z podatku) muszą ponadto pamiętać, że wskazane wyżej odliczenie tej proporcji również podlega. Przykładowo zatem, podatnik który zgodnie z proporcją VAT ma prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego, zaś w działalności mieszanej wykorzystuje samochód nie dający pełnego prawa do odliczenia podatku (np. pojazd homologacją auta ciężarowego), w stosunku do którego nie zamierza prowadzić dodatkowej dokumentacji, od wydatków eksploatacyjnych z nim związanych będzie mógł odliczyć jedynie 25% kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze.