Ordynacja podatkowa: postulaty o pozytywne zmiany

Przeczytaj także: Ordynacja podatkowa: hipoteka przymusowa sprzeczna z Konstytucją

Zaproponowane w projekcie postulaty zmian w systemie podatkowym należy uznać za zasadne. W szczególności należy pozytywnie ocenić postulat wprowadzenia wprost do Ordynacji podatkowej zasady in dubio pro tributario. Wprowadzenie jednoznacznej regulacji w Ordynacji podatkowej wskazującej, że nie dające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika, powinno zwiększyć ochronę praw podatników w relacjach z organami podatkowymi i możliwość obrony stanowiska podatników przed sądami administracyjnymi.

Na pozytywną ocenę zasługuje również postulat dotyczący wyjątków przerywających bądź zawieszających bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Obecnie wszczynanie postępowań w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe prowadzi automatycznie do zawieszenia biegu terminu przedawnienia, powodując niepewność obrotu gospodarczego.

Dodatkowo, wraz z postulatem nr 4 dotyczącym ograniczenia możliwości nadawania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzjom nieostatecznym, zasadnym wydaje się rozważenie zmian dotyczących treści art. 239f w zw. z art. 239e Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tymi regulacjami, organ podatkowy pierwszej instancji wstrzymuje na wniosek lub z urzędu wykonanie decyzji ostatecznej w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego. Obecna treść wskazanych regulacji prowadzi do wniosku, że w okresie od doręczenia decyzji ostatecznej stronie do dnia wniesienia przez nią skargi do sądu administracyjnego, organ podatkowy może podjąć działania mające na celu wykonanie decyzji. Innymi słowy, skoro warunkiem wniesienia przez podatnika wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji jest wniesienie skargi do sądu, podatnik przygotowujący skargę do sądu, może nie zdążyć z wniesieniem wniosku przed podjęciem przez organ działań mających na celu wykonanie decyzji. W celu uniknięcia takich sytuacji, racjonalne byłoby wprowadzenie zastrzeżenia w art. 239e Ordynacji podatkowej, że „decyzja ostateczna podlega wykonaniu po upływie terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego” (por. wyrok NSA z dnia 21 lutego 2013 r. sygn. I FSK 275/12).

Zmiany zaproponowane w postulacie nr 6, dotyczące rozszerzenia kręgu podmiotów, którym przysługuje prawo do uzyskiwania informacji z banku lub z innych instytucji finansowych, o dyrektora izby skarbowej oraz dyrektora izby celnej, znajdują odzwierciedlenie w rządowym projekcie z dnia 9 lipca 2014 r. ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten obejmuje również wskazane w postulacie nr 3 uchylenie art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.


Michał Borowski, ekspert ds. podatków w Business Centre Club