Ordynacja podatkowa: liczenie odsetek od zaległości podatkowych

Przeczytaj także: Korekta deklaracji VAT a obniżone odsetki podatkowe

Odsetki obliczane samodzielnie
Zaległości podatkowe wiążą się z naliczaniem odsetek za zwłokę. Takie odsetki powinien naliczyć sam podatnik - płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiedzialna za zaległości podatkowe – i wpłacić je bez wezwania do organu podatkowego.

Początkowym terminem, od którego nalicza się odsetki, jest dzień następny po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik albo inkasent był obowiązany wpłacić podatek na rachunek organu podatkowego.
Identycznie jest w przypadku nieuregulowanych w terminie zaliczek lub rat podatku. W celu wyliczenia odsetek można skorzystać z kalkulatorów odsetkowych dostępnych na stronach internetowych.

Odsetki obliczane przez organ podatkowych
W niektórych sytuacjach odsetki za zwłokę nalicza organ podatkowy, ustalając ich wysokość na dzień wydania decyzji. Dzieje się tak, jeżeli po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego wykryje, w ramach postępowania podatkowego, że zaliczki na podatek nie były regulowane albo ich wysokość została zaniżona.

W wydanej decyzji organ podatkowy naliczy odsetki od prawidłowej wysokości zaliczki. Decyzję określającą wysokość odsetek organ podatkowy wyda także w przypadku, gdy na wniosek podatnika odracza lub rozkłada na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.
Aktualnie obowiązująca stawka odsetek została ogłoszona w Obwieszczeniu Ministra Finansów z 9 lipca 2013 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.

Wysokość odsetek od zaległości podatkowych
Stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 10,00 % kwoty zaległości w stosunku rocznym.
Jeśli podatnik złoży prawnie skuteczną korektę deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaci zaległość podatkową w całości w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, to może zastosować obniżoną stawkę odsetek za zwłokę.

Obniżona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych wynosi 7,50 % kwoty zaległości w stosunku rocznym. Możliwość obniżenia odsetek za zwłokę nie wchodzi w grę w przypadku, gdy korekta deklaracji została złożona po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej (a gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli), bądź też w wyniku czynności sprawdzających (podjętych przez organ podatkowy).

Odroczenie terminu płatności
Na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych jego ważnym interesem lub interesem publicznym, organ podatkowy może odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę na raty, jak również odroczyć termin płatności lub rozłożyć na raty już istniejącą zaległość podatkową wraz z odsetkami.

Podatnik, któremu udzielono takiej ulgi, nie płaci odsetek za zwłokę, tylko opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej. Opłata wynosi 50% obowiązującej stawki odsetek za zwłokę. Opłatę prolongacyjną ustala w drodze decyzji organ podatkowy od kwoty podatku lub zaległości podatkowej.

Zaokrąglanie odsetek
Warto pamiętać, że odsetki za zwłokę i opłatę prolongacyjną zaokrągla się do pełnych złotych – końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Odsetki od niezapłaconych zaliczek na podatek dochodowy
Ustawa o PIT reguluje zaliczkowy sposób płatności podatku. Istotą zaliczki jest dokonywanie w trakcie roku wpłat na poczet nieustalonej jeszcze należności podatkowej. Jeśli podatnik nie ureguluje w terminie zaliczek na podatek, to będzie miał obowiązek ich zapłaty wraz z odsetkami.