Premia pieniężna jako korekta przychodu w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Zasady rozliczania premii pieniężnych w podatku dochodowym

Może przy tym powstać wątpliwość, do którego okresu taką korektę przypisać w podatku dochodowym (w VAT problem taki nie występuje, gdyż zasady ujmowania w rejestrach faktur korygujących, powodujących zmniejszenie podatku należnego, zostały wprost zapisane w ustawie). Niestety ostatnie stanowisko fiskusa w tym zakresie oraz niektórych sądów administracyjnych nie napawa optymizmem. Dlaczego?

Otóż dokonując sprzedaży danych towarów w podatku dochodowym w przychodzie podatnicy wykazują kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat czy skont. Tak mówią art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odpowiednio art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Udzielenie przez sprzedawcę premii pieniężnej (traktowanej jako rabat) wpływa w związku z tym na obniżenie wysokości osiągniętego przychodu.

Co do samego określenia momentu powstania przychodu, stosowane są różne regulacje w zależności od tego, z jaką czynnością faktycznie mamy do czynienia. Niemniej zasada ogólna mówi tutaj, że przychód ten określa się na dzień wydania rzeczy, wystawienia faktury albo uregulowania należności, w zależności od tego, która z tych czynności wystąpiła jako pierwsza (art. 14 ust. 1c i art. 12 ust. 3a przytoczonych wyżej ustaw).

Niestety przepisy podatków dochodowych nie zawierają żadnych regulacji mówiących o tym, w którym momencie winna nastąpić zmiana wielkości przychodu wskutek chociażby przytoczonego wyżej udzielenia rabatu poprzez przyznanie premii pieniężnej. Stąd też rodzi się pytanie, czy owo zmniejszenie przychodu winno nastąpić w dacie wystawienia faktury korygującej, czy też dacie powstania przychodu, który faktura ta koryguje?

Organy podatkowe ostatnimi czasy zgodnie uznają, że jeżeli podatnik wystawi fakturę korygującą dotyczącą okresów wcześniejszych, winien skorygować przychody w tych wcześniejszych okresach, niezależnie od powodu korekty (czyli czy była ona zawiniona np. wskutek popełnionego błędu, czy też niezawiniona i powstała wskutek spełnienia się w przyszłości określonych przesłanek). Fiskus podkreśla tutaj, że faktura korygująca nie generuje nowego momentu powstania przychodu, lecz modyfikuje jedynie jego „pierwotną” wysokość. Stąd też punktem odniesienia takiej faktury korygującej jest zawsze faktura pierwotna. Stanowisko takie zajął m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lipca 2013 r., nr IPPB5/423-272/13-2/KS.
Podobnie wypowiedział się także min. WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt I SA/Gl 191/13.

Powyższe oznacza, że fakturę korygującą (wystawioną na okoliczność udzielenia premii pieniężnej) należy uwzględnić w rachunku podatkowym tego okresu rozliczeniowego, w którym został wykazany przychód z faktury pierwotnej. Sytuacja jest tutaj w miarę prosta, gdy korekta taka zostanie wystawiona w tym samym roku, co faktura pierwotna, ewentualnie po jego zakończeniu lecz jeszcze przed złożeniem zeznania rocznego. Wtedy to bowiem przychód tego roku można jeszcze odpowiednio skorygować bez większych komplikacji.

Jeżeli jednak zeznanie podatkowe zostało już złożone, konieczne będzie złożenie jego korekty uwzględniającej zmniejszenie przychodu wskutek udzielenia premii pieniężnej wraz z pisemnym wyjaśnieniem przyczyn tej korekty.

Warto wiedzieć
Nie wszystkie sądy administracyjne zgadzają się z wyżej zaprezentowanym stanowiskiem korygowania przychodów. Przykładowo WSA w Warszawie w wyroku z dnia 27 marca 2013 r. sygn. akt. III SA/Wa 2715/12 uznał, że moment dokonania przez podatnika korekty przychodu uzależniony jest od przyczyny jej powstania. I tak jeżeli faktura pierwotna była wadliwa od samego początku (zawierała błędy), korekty należy dokonać wstecz w odniesieniu do okresu, w którym przychód został wykazany. Jeżeli jednak przyczyna wystawienia korekty zaistniała po wystawieniu faktury pierwotnej, korekta przychodu winna nastąpić na bieżąco, w dacie faktury korygującej.