Wartość początkowa środka trwałego otrzymanego w aporcie

Przeczytaj także: Wartość początkowa środka trwałego: amortyzacja, różnice kursowe

Najczęstszym sposobem stania się właścicielem środka trwałego jest jego nabycie w drodze kupna. Można go także wytworzyć we własnym zakresie, czy otrzymać w spadku bądź darowiźnie. To najczęściej występujące sytuacje w wielu firmach. W pierwszym przypadku wartością początkową jest cena nabycia, a więc w uproszczeniu mówiąc kwota netto należna zbywcy powiększona o wszelkiego rodzaju opłaty na dany składnik majątku poniesione do dnia oddania go do używania (np. transport, opłaty celne notarialne, montaż itp.) a także o tę część podatku VAT, która nie podlegała odliczeniu.

W przypadku wytworzenia wartość początkową środka trwałego określa się w wysokości kosztu wytworzenia, a więc cenie zużytych do jego wytworzenia materiałów, wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę itp. Wlicza się tutaj także niepodlegający odliczeniu podatek VAT.

Z kolei gdy podatnik otrzyma środek trwały w drodze darowizny lub spadku, jego wartość początkową określa się w wartości rynkowej z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości.

Poza typowym nabyciem środka trwałego mogą wystąpić jednak także sytuacje rzadziej spotykane, np. dany składnik majątku nabyto w wyniku likwidacji spółki czy w drodze aportu (do spółki). Jak wtedy ustalić wartość początkową?

Przypadku wystąpienia ostatniej z opisanych sytuacji stosowne uregulowania w zakresie określenia wartości początkowej ustawodawca zawarł w art. 22g ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten mówi, że w razie wniesienia danego składnika majątku w postaci wkładu niepieniężnego do spółki niebędącej osobą prawną, za jego wartość początkową należy uznać:

• wartość początkową, od której dokonywane były odpisy amortyzacyjne - jeżeli przedmiot wkładu był amortyzowany,
• wydatki poniesione na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie - jeżeli przedmiot wkładu nie był amortyzowany,
• wartość określoną zgodnie z art. 19 (a więc wartość rynkową) - jeżeli ustalenie wydatków na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu przez wspólnika wnoszącego wkład, będącego osobą fizyczną, jest niemożliwe i przedmiot wkładu nie był wykorzystywany przez wnoszącego wkład w prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem wartości niematerialnych i prawnych wytworzonych przez wspólnika we własnym zakresie.

Warto tutaj dodać, że jeżeli przedmiot aportu był wcześniej amortyzowany, spółka (niebędąca osobą prawną) jest obowiązana kontynuować przyjętą metodą amortyzacji i uwzględnić odpisy amortyzacyjne już dokonane.

Jeżeli zaś środkiem trwałym jest składnik majątku otrzymany w wyniku likwidacji osoby prawnej lub spółki, jego wartość początkową (zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 5 przytoczonej ustawy) ustala sam podatnik, przy czym taka wartość początkowa nie może przekroczyć wartości rynkowej tego składnika majątku.