Amortyzacja samochodu osobowego w leasingu finansowym

Przeczytaj także: Leasing finansowy w podatku dochodowym czyli odsetki a "odsetki"

Kryteria uznania danej umowy za umowę leasingu finansowego znalazły się w art. 23f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof). I tak:

• umowa taka musi zostać zawarta na czas oznaczony,
• suma ustalonych umowie opłat, pomniejszona o należy VAT, musi odpowiadać co najmniej wartości początkowej przedmiotu leasingu, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu na ten sam składnik majątku – co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu
• umowa winna zawierać postanowienie, że w podstawowym okresie leasingu odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (a więc leasingobiorca).

Rata leasingowa składa się tutaj niejako z dwóch elementów: części kapitałowej – stanowiącej spłatę wartości początkowej przedmiotu leasingu oraz części odsetkowej (tę leasingobiorca zalicza w ciężar kosztów uzyskania przychodów).

Przedmiot leasingu środkiem trwałym korzystającego
Art. 22a ust. 2 pkt 3 updof mówi, że amortyzacji podlegają także takie składniki majątku jak m.in. maszyny, urządzenia czy środki transportu, które nie stanowią własności lub współwłasności podatnika, lecz są przez niego wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 23a pkt 1 (a więc leasingu finansowego), zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Co ważne takie składniki majątku również są nazywane środkami trwałymi.

W uproszczeniu zatem mówiąc, w przypadku leasingu finansowego, przedmiot leasingu stanowi środek trwały korzystającego i u niego podlega on amortyzacji. Ustawa przy tym nie zawiera odrębnych regulacji co do sposobu ustalania wartości początkowej takich środków trwałych. Właściwe tutaj zatem będzie zastosowanie regulacji zawartych w art. 22g updof, a dokładniej mówiąc ta jego część, która odnosi się do ceny nabycia (jako uregulowania najbardziej adekwatne do określenia wartości początkowej danego składnika majątku w leasingu finansowym).

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 22g ust. 3 updof za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Uwzględniając powyższe, podstawowym elementem wartości początkowej przedmiotu leasingu używanego w ramach leasingu finansowego będzie suma tej części rat, która dotyczy kapitału (z reguły wartość ta jest wprost wskazana na umowie leasingu), powiększona o dopłatę wynikającą z opcji wykupu. W przypadku samochodu może wystąpić także dodatkowy wydatek w postaci kosztów rejestracji, czy też niepodlegająca odliczeniu część podatku VAT. Ponadto, jeżeli przed przekazaniem przedmiotu leasingu wystąpi konieczność zapłaty części odsetkowej danej raty, ją także w wartości początkowej przedmiotu leasingu należy uwzględnić. Należy bowiem pamiętać, że taki składnik majątku musi spełniać warunki uznania go za środek trwały, a więc być kompletnym i zdatnym do użytku w chwili przekazania go do używania. Wszelkie wydatki poniesione przed tą datą co do zasady powiększają jego wartość początkową.

Ograniczenia kosztowe
Jeżeli przedmiotem leasingu finansowego jest samochód osobowy, leasingobiorca musi pamiętać o ograniczeniach w zaliczaniu w ciężar kosztów uzyskania przychodów naliczanych odpisów amortyzacyjnych przy droższych pojazdach. Ma tutaj bowiem zastosowanie zasada wyrażona w art. 23 ust. 1 pkt 4 updof mówiąca, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Należy także pamiętać o ograniczeniu dotyczącym opłacenia składki AC takiego pojazdu. Tutaj bowiem kosztem może być jedynie ta część składki, która mieści się w granicach limitu wyznaczonego proporcją wysokości składki do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczeniowych nieprzekraczającej 20.000 euro (przeliczenia należy dokonać według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia).

Bez ograniczeń za to leasingobiorca może zaliczać w ciężar kosztów płacone na bieżąco części odsetkowe rat leasingowych. Nie ma także konieczności prowadzenia kilometrówki dla takiego pojazdu.

Niestety podatnicy wykorzystujący składniki majątku używane na podstawie umów leasingu finansowego, dokonujący od nich odpisów amortyzacyjnych, muszą pamiętać o korekcie kosztów określonej w art. 24d updof (czyli przepisach o przeciwdziałaniu zatorom płatniczym, wprowadzonym do ustawy o podatku dochodowym) jeżeli, w uproszczeniu mówiąc, wartość naliczonych odpisów amortyzacyjnych przekroczy wartość spłaconego kapitału z rat leasingowych.