Sprzedaż środka trwałego gdy zawieszona działalność gospodarcza

Przeczytaj także: Forma opodatkowania a wznowienie działalności gospodarczej

Instytucja zawieszenia działalności gospodarczej została zawarta w art. 14a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ust. 4 tej regulacji mówi, jakie czynności są dopuszczalne w trakcie zawieszenia. I tak w tym czasie przedsiębiorca

• ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
• ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
• ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
• ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
• ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej.

Oczywiście w trakcie zawieszenia ma on także pewne obowiązki i zakazy, niemniej te nas w niniejszym artykule nie interesują.

Z przytoczonej regulacji wynika m.in., że w okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik ma prawo zbywać własne środki trwałe czy wyposażenie. W tym celu nie musi w związku z tym niejako „odwieszać” działalności. Niemniej to, że sprzedaż środka trwałego nie wymaga wznowienia prowadzenia firmy nie oznacza, że na podatniku takim nie będą ciążyły określone obowiązki w zakresie podatku dochodowego.

Uzyskany ze sprzedaży środka trwałego przychód stanowi bowiem w dalszym ciągu przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zaś wymaga, aby w takim przypadku ustalić dochód bądź stratę na sprzedaży takiego składnika majątku. W tym celu konieczne jest natomiast m.in. prawidłowe ustalenie kosztów, a co za tym idzie przede wszystkim określenie wysokości odpisów amortyzacyjnych dokonanych do czasu zbycia danego składnika majątku.

Warto przy tym pamiętać, że zgodnie z art. 22c pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych amortyzacji nie podlegają środki trwałe, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w której te składniki były używane.
Środki trwałe nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono działalność.

Co jest tu niezwykle istotne, wskazane wyżej zaprzestanie amortyzacji oznacza niedokonywanie naliczania odpisów amortyzacyjnych, a nie tylko brak prawa do ich zaliczania w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Można zatem w uproszczeniu powiedzieć, że okres amortyzacji danego składnika majątku wydłuży się tutaj o czas zawieszenia firmy.

Zawieszenie działalności gospodarczej nie zwalnia przy tym przedsiębiorcy z obowiązku prowadzenia odpowiedniej ewidencji księgowej, np. podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Należy w niej ewidencjonować wszystkie zdarzenia gospodarcze dotyczące firmy, nawet jeżeli miały miejsce w okresie zawieszenia (oczywiście chodzi tu o transakcje dopuszczone przepisami prawa).

Winien się zatem w tej księdze znaleźć także zarówno przychód jak i koszt jego uzyskania, związany z odpłatnym zbyciem środka trwałego. Przypomnijmy, że kosztem takim jest kwota poniesiona na nabycie czy wytworzenie środka trwałego pomniejszona o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje przy ty zarówno odpisy zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, jak też te, które kosztów podatkowych nie stanowiły. Podatnik musi zatem m.in. ustalić wartość dokonanych odpisów amortyzacyjnych przed zawieszeniem firmy.

Powyższa czynność może wygenerować dochód, a co za tym idzie, może powstać także zaliczka na podatek. Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z art. 44 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik, który na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej zawiesił wykonywanie działalności, jest zwolniony z obowiązku wpłat zaliczek na podatek za okres objęty zawieszeniem. Do ich wpłacenia jest on obowiązany po upływie okresu zawieszenia (o czym mówi art. 44 ust. 13 ustawy).
Przedsiębiorca, który zawiesił firmę, nie jest także zwolniony z obowiązku złożenia zeznania rocznego oraz wpłaty wynikającego z niego należnego podatku.

Co za tym idzie, przychody i koszty związane ze zbyciem środka trwałego w takcie zawieszenia firmy trzeba będzie uwzględnić przy obliczaniu dochodu za miesiąc, w którym doszło do wznowienia działalności, a gdy takie wznowienie nie nastąpi w ciągu roku, w którym nastąpiła ta sprzedaż, w zeznaniu rocznym.