Powód zwolnienia z VAT na fakturze z 2014 r.?

Przeczytaj także: Podatek VAT 2014: data dokonania dostawy towaru na fakturze

Przypomnijmy, do końca roku 2013 faktury wystawiali podatnicy zarejestrowani jako czynni, podatnicy dokonujący WDT nowych środków transportu oraz podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT zwolnieni (przy czym ci ostatni mogli w dalszym ciągu wystawiać rachunki a nie faktury). Sytuacja ta uległa zmianie z początkiem roku 2014. Teraz bowiem prawo do wystawiania faktur mają także podatnicy korzystający ze zwolnienia, którzy nie złożyli zgłoszenia rejestracyjnego w podatku od towarów i usług (a więc formularza VAT-R).

Kto korzysta ze zwolnienia? Przede wszystkim są to podatnicy, których obrót ze sprzedaży nie przekracza określonego limitu. Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się do podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość tej sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Do wartości tej sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku (a także niektórych innych czynności).

Pozostały katalog zwolnień określa art. 43 ustawy o VAT. Tutaj jednak zwolnienie dotyczy ściśle określonych czynności (wykonywanych niekiedy przez tylko część podatników, a nie wszystkich). Część zwolnień znalazła się przy tym także w rozporządzeniu wykonawczym.

Wracając jednakże do faktur, zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT podatnik nie jest obowiązany do wystawienia tych dokumentów w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 (ten ostatni odnosi się do podatników rozpoczynających prowadzenie firmy w trakcie roku, którzy zamierzają korzystać ze zwolnienia z uwagi na wartość sprzedaży) lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Niemniej, w myśl art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT, podatnicy mają obowiązek wystawienia takiej faktury na żądanie nabywcy towaru lub usługi. W takim przypadku obowiązek wystawienia faktury występuje, jeżeli żądanie jej wystawienia zostanie zgłoszone sprzedawcy w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część należności. Oczywiście podatnik może tutaj fakturę wystawić także dobrowolnie, bez zgłoszenia takiego żądania przez nabywcę (żaden z przepisów bowiem tego nie zabrania).

Elementy, które powinny znaleźć się na fakturze, określa co do zasady art. 106e ustawy o VAT. Warto jednak pamiętać, że niekiedy faktury mogą zawierać węższy zakres danych, aniżeli określony w przytoczonej regulacji. Przypadki takie określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 03 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur.

Zgodnie z §3 tego rozporządzenia, faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2-6, 8-36 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy powinna zawierać:
a) datę wystawienia,
b) numer kolejny,
c) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
d) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
e) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
f) cenę jednostkową towaru lub usługi,
g) kwotę należności ogółem,
h) wskazanie przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku.

Z kolei faktura dokumentująca świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 ustawy powinna zawierać:
a) datę wystawienia,
b) numer kolejny,
c) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,
d) nazwę usługi,
e) kwotę, której dotyczy dokument.

Natomiast faktura dokumentująca dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych o podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy powinna zawierać:
a) datę wystawienia,
b) numer kolejny,
c) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
d) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
e) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
f) cenę jednostkową towaru lub usługi,
g) kwotę należności ogółem.

Jak nietrudno zauważyć, faktura wystawiana przez podatnika korzystającego ze zwolnienia określonego w art. 113 ustawy o VAT nie musi zawierać podstawy prawnej przysługującego mu zwolnienia z VAT, niemniej jak najbardziej ową podstawę można tutaj umieścić. Tylko w przypadku wykonywania niektórych czynności zwolnionych, określonych w art. 43, podstawa prawna zastosowania zwolnienia jest obowiązkowa.