Podatek akcyzowy: oświadczenie o przeznaczeniu oleju opałowego

Przeczytaj także: Biodiesel do celów innych niż paliwowe a podatek akcyzowy

W odniesieniu do oleju opałowego istnieje możliwość zastosowania obniżonej, preferencyjnej stawki akcyzy wynoszącej 232,00zł/1000 litrów w przypadku oleju lekkiego i 64,00zł/1000 kilogramów dla oleju ciężkiego. Możliwość opodatkowania oleju opałowego wskazanymi powyżej stawkami podatku uzależnione jest po pierwsze od przeznaczenia oleju. Stawki preferencyjne znajdują bowiem zastosowanie wyłącznie wtedy, jeżeli olej przeznaczony jest na cele opałowe.

Ponadto, chcąc skorzystać ze stawek obniżonych należy spełnić szereg warunków formalnych. Jednym z wymogów jest uzyskanie przez sprzedawcą olejów opałowych oświadczenia nabywcy tych olejów o ich przeznaczeniu do celów opałowych. W ustawie o podatku akcyzowym wskazano jakie dane powinno zawierać oświadczenia, brak jest natomiast regulacji odnoszących się do kwestii terminu uzyskania oświadczenia. Z przepisów nie wynika, czy sprzedawca olejów opałowych powinien dysponować oświadczeniem już w momencie sprzedaży, czy oświadczenie może zostać uzyskane także po zbyciu oleju. Zdania w tej kwestii są podzielone w orzecznictwie.

Organy podatkowe, a także niektóre z sądów administracyjnych opowiedziały się za poglądem, zgodnie z którym skoro uzyskanie od nabywcy oleju oświadczenia warunkuje dopuszczalność przyznania niższej stawki podatku, to oświadczenie to musi być złożone sprzedawcy jeszcze przed dokonaniem czynności sprzedaży. Tak orzekł m. in. WSA w Krakowie w wyroku z dnia 24 kwietnia 2012 r., sygn. I SA/Kr 121/12 czy Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 11 października 2011 r., IBPP3/443-779/11/DG. Zaprezentowane stanowisko jest niekorzystne dla podatników, gdyż jego przyjęcie oznacza, że w razie uzyskania oświadczenia od nabywcy po dacie zbycia olejów, sprzedawca nie może skorzystać z preferencyjnych stawek akcyzy, a zastosowanie ma stawka podwyższona wynoszącą 1.822,00 zł/1000 litrów w przypadku oleju lekkiego i 2047,00zł/1000 kilogramów dla oleju ciężkiego.

Jednakże analiza nowszych orzeczeń sądów administracyjnych wskazuje na odejście od restrykcyjnego poglądu, w myśl którego sprzedawca olejów opałowych powinien już w momencie ich sprzedaży dysponować oświadczeniem nabywcy o ich przeznaczeniu. W wyroku z dnia 17 maja 2013 r. (I FSK 435/13), a także w orzeczeniu wydanym w dniu 6 lutego 2014 r. (sygn. I FSK 450/13) NSA stwierdził, że po pierwsze przepisy ustawy o podatku akcyzowym należy interpretować w świetle zasady proporcjonalności, zgodnie z którą pomiędzy celem danego aktu, jakim w rozważanym przypadku jest kontrola czy olej został rzeczywiście przeznaczony na cele opałowe, a nałożonym na podatnika obowiązkiem, jakim jest powinność uzyskania oświadczenia od nabywcy, powinna istnieć odpowiednia, rozsądna proporcja. W opinii NSA zasada proporcjonalności sprzeciwia się uznaniu, że aby skorzystać z obniżonych stawek akcyzy oświadczenie nabywcy oleju opałowego o jego przeznaczeniu musi zostać złożone przed dokonaniem sprzedaży oleju.

Sąd zwrócił także uwagę, że rozliczenie podatku akcyzowego i złożenie deklaracji podatkowej ma miejsce do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano sprzedaży. Przed tym dniem sprzedawca olejów opałowych nie może zastosować obniżonych stawek akcyzy, bowiem skorzystanie z tych stawek nastąpi w chwili zapłaty podatku i złożenia deklaracji podatkowej. W konsekwencji oświadczenie nabywcy o przeznaczeniu olejów sprzedawca powinien uzyskać do dnia zapłaty podatku i złożenia deklaracji podatkowej. Dopiero więc, jeżeli sprzedawca nie będzie dysponował oświadczeniem do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu sprzedaży, który to dzień jest ostatnim dniem na rozliczenie podatku i złożenie deklaracji podatkowej, wtedy zobowiązany będzie do zastosowania podwyższonej stawki akcyzy.

Przedstawione powyżej rozstrzygnięcia, zgodnie z którymi sprzedawca olejów opałowych powinien uzyskać oświadczenie nabywcy do dnia rozliczenia podatku i złożenia deklaracji podatkowej, są korzystniejsze dla podatników i zdaniem autora dużo bardziej zasadne od stanowiska nakazującego uzyskiwanie oświadczeń przed dniem sprzedaży. Dla bezpieczeństwa jednak, w celu uniknięcia sporu z organem podatkowym, warto w miarę możliwości uzyskiwać oświadczenia od nabywców olejów opałowych przed dokonaniem sprzedaży.