Samofakturowanie w podatku VAT jako dokumentowanie transakcji

Przeczytaj także: Zasady wystawiania faktur (VAT) w roku 2013

Jak wynika z art. 106d ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podmiot, nabywający towary lub usługi od podatnika może wystawiać, w imieniu i na rzecz tego podatnika, faktury dokumentujące dokonaną sprzedaż. Konieczne jest w tym przypadku, by podmioty uczestniczące w transakcji zawarły wcześniej umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz podatnika będącego sprzedawcą. W umowie określona powinna zostać procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego sprzedaży. Podkreślenia wymaga, iż tylko nabywca będący podatnikiem może wystawić fakturę w imieniu i na rzecz dokonującego sprzedaży.

Wspomniany przepis określa zatem następujące warunki, których spełnienie pozwala na wystawianie faktur przez nabywcę towarów lub usług:

1. zawarcie umowy pomiędzy nabywcą towarów lub usług a podatnikiem dostarczającym towary bądź świadczącym usługi,
2. istnienie procedury zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego sprzedaży.

Zaznaczyć należy, iż przepis nie określa formy, treści, ani czasu trwania umowy, na podstawie której za fakturowanie sprzedaży odpowiedzialnym będzie nabywca. Podatnicy mają zatem możliwość dowolnego ukształtowania umowy. Przepis stanowi jedynie, iż w umowie powinna znaleźć się procedura zatwierdzania przez sprzedawcę faktur wystawianych u nabywcy towarów lub usług. Sposób zatwierdzania faktur może być dowolny (np. za pomocą poczty elektronicznej).

Faktury mogą być wystawiane przez nabywców towarów i usług na zasadach samofakturowania jeśli dotyczą:

1. sprzedaży, a więc dostawy towarów w kraju, świadczenia usług w kraju, eksportu towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów; w tym również wówczas, gdy jest ona dokonywana przez podatników zagranicznych na rzecz "polskich" odbiorców;
2. zaliczek oraz wszelkich innych płatności dokonywanych przed dostawą towarów lub świadczeniem usług na poczet ww. czynności;
3. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez "polskiego" podatnika, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium państwa trzeciego.

Podkreślenia wymaga, iż przepisy dotyczące samofakturowania nie odnoszą się do faktur dotyczących dostaw towarów i świadczenia usług dokonywanych przez "polskiego" podatnika w przypadku, gdy miejscem świadczenia jest terytorium innego państwa członkowskiego. Wynika to z faktu, że sposób wystawienia faktury przez nabywcę z innego państwa członkowskiego regulują przepisy tego innego państwa członkowskiego.

Na zakończenie wspomnieć należy, iż faktura wystawiona w ramach samofakturowania zawiera zasadniczo te same elementy, jakie powinny znaleźć się w treści standardowej faktury. W myśl art.106e ust.1 pkt 17 ustawy o VAT, dodatkowym elementem tego typu faktury jest wyraz "samofakturowanie".