Podatek PCC od zakupu używanych maszyn?

Przeczytaj także: PCC od zakupu maszyn rolniczych od rolnika ryczałtowanego

Rozpatrzmy następującą sytuację: Przedsiębiorca zamierza kupić używaną maszynę X. Znalazł kilka ofert sprzedaży. Pierwsza z nich pochodzi od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Zakup zostałby tutaj potwierdzony umową kupna sprzedaży. Pozostałe oferty pochodzą od innych przedsiębiorców, przy czym ci deklarują różne dokumenty sprzedaży. Pierwszy z przedsiębiorców korzysta ze zwolnienia z podatku VAT i wystawi nabywcę fakturę wskazując, że jest to sprzedaż zwolniona. Drugi oferuje fakturę w procedurze marży, zaś trzeci fakturę z wykazanym podatkiem VAT. Która z powyższych transakcji byłaby objęta podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: ustawa o PCC) mówi, że podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Kończąc zatem rozważania na tym przepisie należałoby uznać, że podatkiem tym byłaby obarczona każda z wymienionych wyżej transakcji. Za każdym razem mamy bowiem do czynienia ze sprzedażą, różny jest jedynie dokument ją potwierdzający.

Ustawa o PCC przewiduje jednak pewne zwolnienia oraz wyłączenia. W naszym przypadku istotne są te drugie.

Otóż art. 2 pkt 4 tejże ustawy mówi, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
b) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
– umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
– umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W przypadku rzeczy ruchomych zatem ustawodawca zwolnił z PCC m.in. transakcje sprzedaży, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania takiej czynności będzie opodatkowana bądź zwolniona z podatku od towarów i usług.

Warto jednak pamiętać, że status ten w naszym przykładzie musi odnosić się do sprzedawcy a nie nabywcy. To bowiem na nim spoczywa ewentualny obowiązek rozliczenia podatku VAT. Co zatem powyższe oznacza w praktyce?

Otóż jeżeli przedsiębiorca z naszego przykładu zdecyduje się na zakup maszyny od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, co do zasady będzie z tego tytułu obowiązany zapłacić także podatek od czynności cywilnoprawnych (stawka podatku wyniesie 2% podstawy opodatkowania). Sprzedawca bowiem nie będzie tutaj zarówno opodatkowany jak i zwolniony z podatku od towarów i usług, jako że przepisy ustawy regulującej ten podatek w ogóle nie mają do niego zastosowania (nie będzie on podatnikiem). Transakcja ta będzie przy tym zwolniona z PCC, jeżeli wartość rynkowa przedmiotowej maszyny nie jest wyższa niż 1 000 zł. W art. 9 pkt 6 ustawy o PCC ustawodawca wskazał bowiem, że zwalnia się od tego podatku sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza wymienionej wartości.

Dokonanie zakupu od któregokolwiek z pozostałych sprzedawców natomiast opodatkowaniu PCC nie będzie podlegać. A to dlatego, że za każdym razem zakup taki nastąpi od podatnika VAT, z tym że w zależności od sytuacji będzie to sprzedaż zwolniona tudzież opodatkowana tym podatkiem (na różnych zasadach). Zostaną tutaj zatem spełnione przesłanki wynikające z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.