Prywatny wykup samochodu z leasingu w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Samochód w leasingu: wykup i zbycie w podatku dochodowym

Oczywiście wszystko sprowadza się do określenia, w ramach jakiego źródła przychodów taka sprzedaż następuje: jako majątku prywatnego, czy też działalności gospodarczej?

Przypomnijmy bowiem, że w przypadku majątku prywatnego, sprzedaż rzeczy ruchomych nie podlega w ogóle opodatkowaniu, jeżeli nastąpi ona po co najmniej półrocznym okresie posiadania tych rzeczy. W przypadku tzw. majątku firmowego jest zgoła inaczej. Jeżeli sprzedajemy np. środek trwały prowadzonej firmy, przychód powstanie co do zasady zawsze.

Szybkie wycofanie takiego składnika z majątku firmy i przekazanie go na cele prywatne również nic nie da. Ustawodawca nakazuje bowiem rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, gdy sprzedaż nastąpi w ciągu 6 lat od wycofania składnika z majątku firmy czy tez zamknięcia działalności gospodarczej.

Jak zatem jest w przypadku samochodów wykupionych prywatnie z leasingów operacyjnych zawieranych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, gdy pojazd taki nie był w firmie po wykupie wykorzystywany jak też zaliczony do środków trwałych? Jak nietrudno się domyśleć, jest tutaj spór pomiędzy podatnikami a fiskusem.

Otóż organy podatkowe jednolicie uważają, że samochód wykupiony z leasingu na cele prywatne i tak stanowi składnik majątku firmowego z uwagi na to, że w okresie trwania samego leasingu przedsiębiorca obciążał koszty podatkowe działalności chociażby ratami leasingowymi jak też fakturami za paliwo czy remonty tych pojazdów. Ponadto możliwość preferencyjnego wykupu przewidziana jest dla podmiotu, który zawarł umowę leasingu, a więc przedsiębiorcy.

W związku z tym, zdaniem fiskusa każda sprzedaż samochodu będącego wcześniej przedmiotem leasingu operacyjnego, niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych leasingobiorcy, a po wykupie wykorzystywanego tylko na cele osobiste podatnika, i tak stanowi przychód z działalności gospodarczej. Przychód taki powstaje, jeżeli owa sprzedaż nastąpi we wskazanym już wyżej 6-cio letnim okresie. Przykładem takiego stanowiska są tutaj chociażby interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 listopada 2011 r. nr ITPB1/415-926/11/AK, czy Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 marca 2012 r. nr IBPBI/1/415-1252/11/ESZ i Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 listopada 2012 r. nr ILPB1/415-803/12-4/AG.

Poglądu tego nie podzielił jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 11.12.2013 r. sygn. akt I SA/Po 574/13, który dotyczył skargi na ostatnią z przytoczonych wyżej interpretacji podatkowych.

Sąd uznał że skarga na interpretację jest zasadna, gdyż organ dopuścił się naruszenia przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię. WSA podkreślił, że art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym wyraźnie ogranicza sprzedaż rzeczy związanych z działalnością gospodarczą do składników majątku w nim wymienionych, tj.
a) środków trwałych,
b) składników majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa nie przekracza 1 500 zł,
c) wartości niematerialnych i prawnych
- ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, składników majątku wymienionych w lit. b, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Skoro po wykupie skarżący nie wykorzystywał samochodu w prowadzonej działalności gospodarczej, nie mógł go uznać za środek trwały prowadzonej firmy i ująć w stosownej ewidencji. Co za tym idzie, zdaniem sądu nie można uznać za prawidłowe stanowiska, że z uwagi na fakt obciążania kosztów działalności gospodarczej wydatkami związanymi z ratami leasingowymi oraz wydatkami za paliwo, samochód staje się automatycznie składnikiem firmy leasingobiorcy. W okresie trwania leasingu bowiem podatnik korzystał z obcego środka trwałego.

W przytoczonym wyżej przepisie ustawodawca zdecydował się wymienić konkretne składniki majątkowe, których sprzedaż generuje przychód z działalności gospodarczej. W związku z tym nie można przyjąć, że katalog ten nie jest zamknięty i uznać za przychód z działalności gospodarczej również sprzedaż składników nie ujętych zgodnie z przepisami prawa w ewidencji środków trwałych.

Wyrok nie jest prawomocny, niemniej wydaje się dawać podatnikom pewne narzędzie do optymalizacji podatkowej, o ile takie samo stanowisko będzie wyrażać także Naczelny Sąd Administracyjny.