Handel (wymiana) walutą w podatku dochodowym

Przeczytaj także: CIT. Skutki konwersji wierzytelności na udziały w podatku dochodowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca zamierza dokonywać transakcji wymiany walut w kantorach. Aby zminimalizować koszty, chce korzystać z wyspecjalizowanego do tego typu spekulacji kantorów. Wnioskodawca wpłaci do kantoru określoną kwotę przelewem bakowym i następnie będzie ją wymieniał w terminach przez siebie wskazanych na określoną przez siebie walutę. Zlecenia będą składane przez Internet. Ponadto w terminie przez siebie wskazanym wnioskodawca wypłaci na rachunek bankowy w Polsce kwotę, która znajduje się aktualnie na jego rachunku w wybranej walucie. Nie będą mu przez kantory oferowane żadne instrumenty pochodne, jak też papiery wartościowe. Kantory te są jedynie pośrednikami w wymianie walut na międzynarodowym rynku wymiany walutowej (działają jak polskie kantory wymiany walut, gdzie gotówkę wymienia się fizycznie „z rąk do rąk”). Powyższe działanie nie będą mieć charakteru ciągłego. Wnioskodawca zadał pytanie, czy w przypadku wystąpienia zysku spowodowanego różnymi kursami przyjmowanymi do przeliczeń poszczególnych transakcji spowoduje powstanie u niego podatku dochodowego? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Standardem konstytucyjnym demokratycznego państwa prawnego wynikającym z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z zm.) jest obowiązek płacenia przez każdego podatków wynikających z ustaw – zasada powszechności opodatkowania.

Zasada ta znajduje swój wyraz w art. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z zm.). W myśl ust. 1 tego przepisu, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. COSPV - Fotolia.com

Handel (wymiana) walutą w podatku dochodowym

Określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych inne źródła przychodów, to bardzo pojemna kategoria. Mieszczą się tutaj także przychody z tytułu kupna i sprzedaży walut (poza działalnością gospodarczą), mające na celu uzyskanie dochodu na stosowanym ich kursie do przeliczeń na złote polskie.

Należy w tym miejscu podkreślić, na co też wielokrotnie zwracano uwagę w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości opodatkowania), a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej.

W związku z powyższym każdy rodzaj osiągniętego dochodu – w wyjątkami wskazanymi w art. 9 ust. 1 ww. ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz nie można samodzielnie, dla swoich partykularnych interesów rozszerzać zastosowanie zwolnień od podatku, na obszary których nie dotyczą.
Nieprawidłowe jest zatem stanowisko, że dochód z transakcji wymiany walut nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wyszczególniono odrębne źródła przychodów:
1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta,
2. działalność wykonywana osobiście,
3. pozarolnicza działalność gospodarcza,
4. działy specjalne produkcji rolnej,
5. nieruchomości lub ich części,
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c),
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany,
9. inne źródła.

Podział ten ma istotny wpływ na ustalenie podstawy opodatkowania, na sposób opodatkowania i wysokość podatku oraz na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że nie prowadzi Pan pozarolniczej działalności gospodarczej, dochód uzyskany z rozliczenia transakcji wymiany walut, będzie dochodem jedynie z okazjonalnego i dodatkowego zajęcia. Przy czym przy powyższych transakcjach o charakterze spekulacyjnym (dotyczących różnicy w cenach walut) będzie Pan korzystał z usług wyspecjalizowanych do tego typu transakcji kantorów zagranicznych mających dostęp do zagranicznych międzybankowych rynków walutowych.

Skoro planowana przez Pana działalność zarobkowa nie będzie miała charakteru zorganizowanego i ciągłego (o którym mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), to przychód z tego tytułu nie powinien być kwalifikowany jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 omawianej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.