Permanentne zmiany w podatku VAT dotyczące samochodów

Przeczytaj także: Samochód w firmie: odliczenie VAT a zawiadomienie urzędu skarbowego

Problemu nie ma oczywiście z pojazdami, których konstrukcja wyklucza możliwość ich użycia do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że zakres takiego użycia jest nieistotny – to tu zostaje przeniesione znane dotychczas wyliczenie rodzajów pojazdów (vany, pickup etc). Ciężko bowiem wyobrazić sobie, by podatnik wykorzystywał do celów prywatnych (np. wakacyjnego wyjazdu nad morze z rodziną) żuraw samochodowy czy koparkę.

Kłopotliwa „furtka”

Największa trudność dotyczy pojazdów „zwykłych”, które mogą być na co dzień używane nie tylko do celów działalności gospodarczej, ale i celów prywatnych. To, na jakiej podstawie ma być ustalone, czy samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, może budzić niepokój u podatników. Podstawą w takiej sytuacji mają bowiem być zasady używania pojazdów (ustawodawca oczywiście nie wskazuje jakie mają być to zasady, w jakiej formie zrobione i co określające) oraz obligatoryjna ewidencja przebiegu pojazdu, a także informacja złożona do urzędu skarbowego.

Ewidencja przebiegu ma zawierać następujące dane:

1. numer rejestracyjny pojazdu,
2. opis trasy (skąd – dokąd),
3. kolejny numer wpisu,
4. datę i cel wyjazdu,
5. liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,
6. potwierdzenie autentyczności wpisu przez podatnika.

W celu zapewnienia, że pojazd będzie wykorzystywany tylko w ramach działalności gospodarczej wprowadzona zostaje również sankcja karna (zmianie uległ również kodeks karny skarbowy), związana z obowiązkiem informowania o pojazdach, których przebieg będzie ewidencjonowany, a także nadużyciami przy stosowaniu samochodów z pełnym odliczeniem do celów prywatnych – sankcja przewiduje kary, które w 2014 roku mogą dochodzić nawet do ponad 16 milionów złotych.

Zmiany mogą stanowić nowe, szerokie pole do sporów pomiędzy podatnikami a urzędami skarbowymi i urzędami kontroli skarbowej, w zakresie prawdziwości danych w ewidencji przebiegu – organy mogą bowiem kwestionować zawarte w ewidencji dane. Co gorsza, dla wielu podatników obowiązek prowadzenia ewidencji to źródło dodatkowej „papierkowej roboty” i trzymania kosztownej ewidencji w swojej dokumentacji podatkowej.

Co dalej?

Sytuacja dotycząca prawa do odliczenia VAT od nabycia pojazdu samochodowego, w szczególności w sytuacji, gdy jest to pojazd, który może służyć zarówno do celów prywatnych jak i celów służbowych, jest dynamiczna, nawet jak na zmiany w ustawie o podatku VAT. Po chwilowym „odprężeniu” i złagodzeniu zasad, ustawodawca postanowił jednak ukrócić możliwość łatwiejszego odliczenia VAT i wprowadzić rozwiązania, mogące okazać się nieprzyjazne dla przedsiębiorców, zwiększać ilość „papierkowej roboty” ciążącej na nich, a przy tym prowadzić do dalszych sporów z fiskusem. Wszystko to w ramach reżimu prawnego będącego reżimem tymczasowym – już w 2015 roku dojdzie do zmiany zasad rozliczania wydatków na paliwo, a w 2016 roku może dojść do kolejnej rewolucji.

Adwokat Bartosz Rodak. Autor jest adwokatem, leaderem w R. Olszewski J. Tokarski i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza