Permanentne zmiany w podatku VAT dotyczące samochodów

Przeczytaj także: Samochód w firmie: odliczenie VAT a zawiadomienie urzędu skarbowego

Kwartał z kratką

Od 1 stycznia 2014 roku zasadą w zakresie odliczania VAT przy nabyciu samochodów osobowych była (do 31. marca) norma wynikająca z przepisu art. 86a ustawy o VAT. Przepis dotyczył nabycia samochodów osobowych i dostawczych o d.m.c. do 3,5t. Kwotę podatku naliczonego podlegającego odliczeniu stanowiło 60 procent wartości podatku określonej na fakturze. Obok ograniczenia procentowego, wprowadzono również ograniczenie kwotowe – odliczyć można było nie więcej niż 6000 zł. Analogiczne zasady dotyczą samochodów użytkowanych w ramach umowy najmu, dzierżawy, leasingu.

Polskie władze rozszerzyły za to katalog samochodów, co do których VAT był odliczany w 100 procentach o m. in.:

1. Pojazdy mające jeden rząd siedzeń, oddzielonych od części przeznaczonej do przewozu ładunków trwałą przegrodą, klasyfikowanych jako auto wielozadaniowe lub van;
2. Pojazdy mające więcej niż jeden rząd siedzeń, oddzielone od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, i u których długość przestrzeni ładunkowej przekracza 50 procent długości pojazdu;
3. Pojazdy mające otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;
4. Pojazdy posiadające kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
5. Pojazdy specjalne.

Zniesiono ograniczenie dla innych pojazdów niż wyżej wymienione, w których łączna liczba siedzeń wynosiła: jeden (gdy dop. ład. równa lub większa 425 kg), dwa (dop. ład. równa lub większa 493 kg), 3 lub więcej (gdy dop. ład. równa lub większa 500 kg).

Decyzja derogacyjna

Tak szeroko otwarte drzwi do pełnego odliczenia VAT zostały jednak nieco przymknięte. Zgodnie z wolą rządu wprowadzono bowiem zmiany ograniczające możliwość odliczania VAT od wydatków na zakup niektórych pojazdów, ich najem (leasing itp.) czy też wydatków eksploatacyjnych.

17 grudnia 2013 r. podpisana została tzw. decyzja derogacyjna i tym samym Polska uzyskała zgodę Unii Europejskiej na wprowadzenie zmian w zakresie odliczania podatku VAT z tytułu nabycia pojazdów samochodowych, paliwa do ich napędu oraz innych wydatków eksploatacyjnych. Dzięki temu Polska nadal ma możliwość odstąpienia od zasad wynikających z dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Niestety, ograniczenia zostają wprowadzone aż do końca 2016 roku.

Poważne ograniczenia

Ustawa wprowadza możliwość odliczania jedynie 50 procent podatku VAT naliczonego od nabycia samochodu oraz od wydatków eksploatacyjnych (np. zakupu paliwa do napędu, kosztów napraw etc.), dotyczącego pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Przepis dotyczy pojazdów wykorzystywanych zarówno do celów związanych z podlegającą opodatkowaniu VAT działalnością gospodarczą, jak i do celów prywatnych. Korzystna jest zmiana pozwalająca na częściowe odliczenie VAT w odniesieniu do zakupu paliwa do takich pojazdów.

Można powiedzieć, że niejako dla równowagi fiskus postanowił ograniczyć jednak prawo do odliczenia VAT z tytułu wydatków na części, naprawy etc. – tutaj również odliczenie będzie możliwe jedynie w odniesieniu do 50 procent podatku VAT z faktur. Co gorsza w okresie przejściowym – do 30 czerwca 2015 r. - prawo do odliczenia 50 procent kwoty podatku naliczonego od nabywanych paliw silnikowych do napędu pojazdów wykorzystywanych do działalności gospodarczej i do celów prywatnych zostało tymczasowo wyłączone w stosunku do: samochodów osobowych, innych pojazdów o DMC poniżej 3,5 tony, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:

• 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg,
• 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg,
• 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 500 kg.

Zrezygnowano z istniejącego dotychczas kwotowego ograniczenia w odliczaniu VAT od zakupu pojazdu. Takie rozwiązanie jest korzystne, gdy nabywa się samochody o większej wartości, od których podatek VAT podlegający odliczeniu przekraczał będzie dotychczasowy limit.

Pełen VAT tylko służbowo

I teraz prawdopodobnie najważniejszy fragment tego tekstu. Pełne odliczenie VAT, zarówno w odniesieniu do nabycia samochodu, jak i części zamiennych i paliwa, będzie przysługiwało w odniesieniu do wydatków związanych z pojazdami wykorzystywanymi przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej. Ustawodawca odchodzi od dotychczasowego rozwiązania opierającego się wyłącznie na definiowaniu poszczególnych pojazdów dla celów podatkowych - zostają one zastąpione dwiema następującymi regulacjami ogólnymi:

1. sposób wykorzystywania, zwłaszcza wynikający z zasad używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika ewidencją przebiegu pojazdu wyklucza użycie pojazdu do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
2. konstrukcja wyklucza użycie pojazdu do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.