Międzynarodowy transport towaru jako import usług

Przeczytaj także: Rozliczanie w VAT importu usług transportowych

Rozpatrzmy następującą sytuację: Ukraińska firma zleciła polskiemu przewoźnikowi transport towaru z Niemiec do Ukrainy. Polski przewoźnik w tym zakresie skorzystał z usług podwykonawcy – firmy niemieckiej, która to przewiozła towar na Ukrainę, zaś fakturę z tego tytułu wystawiła dla przedsiębiorcy z Polski. Ten następnie usługę tę fakturował na firmę ukraińską. Jak powyższe rozliczyć w podatku VAT?

Zgodnie z art. 28b ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej tudzież stałe miejsce jej prowadzania, gdy jest inne od siedziby i usługa taka świadczona jest na rzecz tego stałego miejsca prowadzenia działalności.

Powyższy przepis ma zastosowanie m.in. dla usług transportowych. Co za tym idzie, w przypadku świadczenia owej usługi przez firmę niemiecką na rzecz firmy polskiej, miejscem jej opodatkowania będzie Polska (a więc kraj zleceniodawcy), pomimo tego, że transport odbywał się z Niemiec na Ukrainę.

Zapewne też w tym przypadku firma niemiecka nie ma w Polsce siedziby czy tez oddziału. W związku z tym obowiązek rozliczenia tej usługi spocznie na polskiej firmie, która z tego tytułu winna rozpoznać import usług. Firma niemiecka zaś wystawiając fakturę nie powinna na niej wykazywać kwoty podatku.

Niemniej nie można zapominać, że mamy tutaj do czynienia z transportem międzynarodowym towarów. Przypomnijmy, że jego (podstawowa) definicja znalazła się w art. 83 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym usługami transportu międzynarodowego jest przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:
a) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej,
b) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
c) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
d) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.

Dla transportu międzynarodowego zaś ustawodawca przewidział preferencyjną stawkę podatku w wysokości 0% (art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy). Co za tym idzie, polska firma rozpoznając import usług, opodatkuje przedmiotową usługę transportową stawką 0%, o ile oczywiście będzie posiadała niezbędne dokumenty dla zastosowania tej stawki, a wymienione w art. 83 ust. 5 ustawy. Przypomnijmy, że w omawianej sytuacji są to: list przewozowy lub inny dokument z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika.

Fakturując następnie tę usługę na rzecz firmy ukraińskiej, przewoźnik polski ponownie winien odnieść się do miejsca opodatkowania usług, a więc art. 28b ustawy o VAT, zgodnie z którym miejscem świadczenia jest kraj nabywcy tych usług.

Tym samym miejscem opodatkowania usługi będzie tutaj Ukraina. Polska firma zatem traktuje ją jako niepodlegającą opodatkowaniu i wystawi fakturę bez podatku z adnotacją „odwrotne obciążenie”.