Sprzedaż stali: odliczenie podatku VAT przez nabywcę

Przeczytaj także: Odwrotne obciążenie a mały podatnik i metoda kasowa w VAT

Przypomnijmy, sposób rozliczenia podatku VAT z tytułu dostawy stali jest różny w zależności od tego, na czyją rzecz następuje jej sprzedaż. Jeżeli nabywcą jest podmiot niebędący podatnikiem (czyli chociażby osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej), sprzedaż taką opodatkuje u siebie sprzedawca na zasadach ogólnych, stosując do tej dostawy podstawową stawkę podatku VAT. Sprzedawca też będzie zobowiązany do zapłaty tego podatku fiskusowi.

Zgoła inaczej będzie wówczas, gdy nabywcą jest podatnik (a więc inny przedsiębiorca), w tym także korzystający ze zwolnienia z podatku VAT (warto przy tym pamiętać, że sprzedawca musi być tutaj czynnym podatnikiem VAT). W takim bowiem przypadku obowiązek rozliczenia podatku z tytułu dostawy stali przechodzi ze sprzedawcy na nabywcę. Na wystawionej fakturze sprzedawca nie wykaże podatku należnego wskazując, że transakcja nie podlega opodatkowaniu. Na fakturze tej winna się też znaleźć dodatkowa informacja „odwrotne obciążenie”, która jest sygnałem dla nabywcy, że to on powinien rozliczyć od tej transakcji podatek VAT. Sprzedawca niemniej wartość takiej sprzedaży ujmuje w deklaracji VAT (w przypadku deklaracji VAT-7 jest to pozycja 31 „Dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca”).

Sprzedawca stali fakturę winien tutaj wystawić nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy i nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miało miejsce to zdarzenie (pomijamy kwestie zaliczek i przedpłat), na której zamiast stawki i kwoty podatku umieszcza informację „odwrotne obciążenie”.

Nabywca zaś podatek od takiej transakcji rozlicza, a więc wykazuje zarówno podatek należny jak i naliczony (gdy ten przysługuje do odliczenia). Kiedy wykazać podatek należny? – winno to nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła dostawa stali. Warto przy tym pamiętać, że podatek należny rozliczają także podatnicy korzystający ze zwolnienia w podatku VAT (w tym celu muszą oni w urzędzie skarbowym złożyć VAT-9M od takiej transakcji i oczywiście wpłacić na jego konto odpowiednią kwotę podatku).

Co się z kolei tyczy prawa do odliczenia podatku VAT od towarów, dla którym podatnikiem jest nabywca (a więc m.in. przy zakupie stali), to w art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT ustawodawca wskazał, że odliczenie takie jest możliwe pod warunkiem, że podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu takiej transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

Co za tym idzie, prawo do odliczenia podatku naliczonego zostało tutaj uzależnione m.in. od terminowego wykazania od takiej transakcji podatku należnego w deklaracji VAT. W takim przypadku prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów powstał obowiązek podatkowy.

Warto wiedzieć
W przypadku nabycia towarów, dla których podatnikiem jest nabywca (a więc w ramach odwrotnego obciążenia), podstawę opodatkowania określa się na zasadach ogólnych wymienionych w art. 29a ustawy o VAT. Jest nią zatem wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy (pomniejszoną o ewentualne rabaty i opusty).

Jeżeli sprzedawca omyłkowo opodatkuje podatkiem VAT dostawę stali, pomimo że powinien dokonać jej dostawy w ramach odwrotnego obciążenia, nabywca tego podatku nie będzie mógł odliczyć. Zgodnie bowiem z art. 88 ust. 3a pkt 7 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności..
Powyższe nie zwalnia przy tym nabywcy z obowiązku rozliczenia podatku w ramach odwrotnego obciążenia, przy czym tutaj podstawą opodatkowania będzie łączna kwota należna zbywcy, a więc wartość netto powiększona o błędnie naliczony podatek VAT.