Odliczenia od dochodu 2013: wpłaty na IKZE

Przeczytaj także: Masz IKZE? Należy ci się ulga podatkowa

Ulga z tytułu wpłat na IKZE znalazła się w art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten wskazuje, że dochód stanowiący podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym może zostać pomniejszony o wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w danym roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego.

Na tym regulacje dotyczące ulgi, a zawarte w updof, w zasadzie się kończą. Nie oznacza to jednak, że zastosowanie odliczenia jest banalnie proste. Ustawa podatkowa mówi bowiem, że odliczenie jest limitowane, przy czym limitu tego należy szukać w zewnętrznym akcie prawnym, którym jest ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1205 z późn. zm.), a dokładniej mówiąc art. 13a tej ustawy, który z dniem 15 stycznia 2014 r. został istotnie zmodyfikowany. Niemniej, ponieważ obecnie podatnicy w zeznaniach rocznych mogą uwzględnić wpłaty dokonane w roku 2013, poniżej limit zostanie omówiony dla poprzednio obowiązujących przepisów.

Otóż przytoczona regulacja (w stanie prawnym obowiązującym w roku 2012 i 2013) wskazywała, że wpłaty dokonywane na IKZE w roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej równowartości 4% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, ustalonej dla oszczędzającego za rok poprzedni, nie więcej jednak niż 4% kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonej na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń na rok poprzedni.

Przy ustalaniu limitu wpłaty na IKZE w roku 2013 obowiązywała zatem kwota ograniczenia składek ZUS z roku poprzedniego, czyli 2012. Kwota ta wynosiła 105 780 zł. Maksymalna kwota składek na IKZE w 2013 r. nie mogła zatem przekroczyć: 105 780 x 4% = 4 231,20 zł.

Należy też pamiętać o drugim warunku wynikającym z art. 13a ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, który mówi (w roku 2013) że w przypadku gdy wyżej obliczona kwota nie przekracza 4% równowartości 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów, w terminie do dnia 15 września poprzedniego roku kalendarzowego, oszczędzający może dokonać w roku kalendarzowym wpłaty na IKZE do wysokości 4% równowartości 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w poprzednim roku kalendarzowym. Jest to zatem swego rodzaju „bonus” dla tych, których podstawa naliczenia składek ZUS jest niższa, niż minimalne wynagrodzenie za pracę, w postaci wyższego limitu wpłat składek (o ile oczywiście osoby takie stać na dokonywanie wpłat na IKZE).

Minimalne wynagrodzenie za pracę w roku 2012 wynosiło 1 500 zł, zatem wpłaty na IKZE przez osoby, których podstawa naliczenia składek była niższa aniżeli minimalne wynagrodzenie za pracę, mogła wynieść: 1 500 zł x 12 = 18 000 zł x 4% = 720 zł.

Indywidualny limit

Wskazana wyżej wartość 4 231,20 zł, do górna granica możliwego odliczenia, która jednak ma zastosowanie jedynie dla tych lepiej zarabiających (a więc których podstawa naliczania składek ZUS była równa lub większa niż 105 780 zł). Pozostali ubezpieczeni muszą każdorazowo sprawdzać, jaka była ich podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w roku poprzednim, jako że to ona wskaże limit wpłacanych składek na IKZE. I tak przykładowo osoba, która w roku 2013 zarobiła 75 000 zł brutto z umowy o pracę (a więc ta wartość jest podstawą naliczania składek ZUS), na IKZE mogła przekazać 75 000 zł x 4% = 3 000 zł.

W prostszej sytuacji są tutaj przedsiębiorcy. W przypadku umowy o pracę roczna podstawa naliczania składek ZUS zmienia się bowiem w zależności od otrzymywanego wynagrodzenia. Przedsiębiorcy natomiast płacą składki od stałej, z góry ustalonej kwoty. Z reguły wybierają oni także możliwie najniższą wartość składek do zapłaty. Przypomnijmy, że podstawa ich naliczenia minimum musi tutaj wynosić 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. W roku 2012 minimalna podstawa składek ZUS dla przedsiębiorców wynosiła 2 115,60 zł (60% z 3 526 zł).
Limit wpłat na IKZE dla przedsiębiorcy, który zadeklarował minimalną podstawę wymiaru składek to zatem: 2 115,60 zł x 12 miesięcy = 25 387,2 zł x 4% = 1 015,49 zł

Dla kogo odliczenie?

Prawo do omawianej ulgi mają podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych wg skali podatkowej (składają PIT-36 lub PIT-37), podatkiem liniowym (składają PIT-36L) bądź płacą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (składają PIT-28).

Warto przy tym pamiętać, że odliczeniu podlega wyłącznie składka na IKZE opłacona w danym roku podatkowym. Podstawą jej uwzględnienia będą dowody wpłaty na IKZE wskazujące kto, komu, ile, kiedy oraz za co zapłacił.

Tylko w PIT rocznym

Art. 26 ust. 6g mówi, iż odliczeń z tytułu wpłat na IKZE dokonuje się w zeznaniu podatkowym. Oznacza to, że ulgi nie można wykorzystać w trakcie roku, a dopiero na etapie wypełniania zeznania rocznego. Warto także wspomnieć, że niezbędne pola do odliczenia składek znalazły się bezpośrednio w zeznaniu. Nie trzeba w tym celu wypełniać żadnych dodatkowych załączników.