Wspólne rozliczenie z pełnoletnim dzieckiem

Przeczytaj także: Zeznania PIT 2013: wspólne rozliczenie z dzieckiem

Załóżmy, że pani Maria wychowuje samotnie swoją 19-to letnią córkę która się jeszcze uczy. Córka ma przyznaną rentę rodzinną i poza nią nie uzyskuje innych przychodów. Pani Maria uzyskuje zaś wynagrodzenie z umowy o pracę. Przychód z umowy o pracę w 2013 r. wyniósł 30 000 zł, zapłacone z tego tytułu (z wynagrodzenia) składki ZUS wyniosły 4113 zł oraz ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy wymiaru składki) 2 006,28 zł. Ponieważ pani Maria mieszka w innej miejscowości, niż znajduje się jej zakład pracy, płatnik uwzględnił w trakcie roku podwyższone koszty uzyskania przychodu w wysokości 1 668,72 zł oraz pobrał zaliczkę na podatek w wysokości 1 800 zł. Jaki będzie podatek roczny w przypadku, gdyby pani Maria rozliczyłaby się samodzielnie, a jaki w przypadku rozliczenia wspólnie z córką? Czy w ogóle może z córką się rozliczyć? Czy powinna doliczyć dochody dziecka z renty rodzinnej w rocznym PIT do swoich dochodów?

Instytucja rozliczenia się w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci została określona w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Pani Maria wychowuje córkę pełnoletnią, która w dalszym ciągu się uczy, zaś jej jedynym dochodem jest renta rodzinna. Co za tym idzie, zgodnie z przytoczonym wyżej pkt 3, jako osoba samotnie wychowująca dziecko może się rozliczyć.

Co niezwykle ważne, przy wypełnianiu PIT-a nie powinna ona uwzględniać renty rodzinnej córki. Trzeba bowiem pamiętać, że ustawodawca przewiduje konieczność doliczania do dochodów rodziców jedynie dochodów dzieci małoletnich (i to jeszcze nie wszystkich). Ponieważ zaś córka pani Marii jest pełnoletnia, co do zasady z uzyskanych dochodów rozlicza się samodzielnie, przy czym w stosunku do renty rodzinnej, jeżeli organ rentowy wypełnił PIT-40A, nie ma potrzeby składania odrębnego zeznania przez córkę (jako że ten formularz stanowi zeznanie podatkowe).

Obliczenie podatku przez panią Marię będzie wyglądało następująco:
Warian I – rozliczenie samodzielne
Gdyby Pani Maria rozliczała się samodzielnie, obliczenia w rocznym PIT wyglądałyby następująco:

• Przychód: 30 000,00 zł
• Koszty uzyskania przychodu: 1668,72
• Dochód: 28 331,28 zł
• Pobrana zaliczka na podatek: 1 800,00 zł
• Składki ZUS: 4 113,00 zł
• Podstawa obliczenia podatku dochodowego: 24 218 zł
• Obliczony podatek zgodnie z obowiązującą skalą podatkową: 3 803,22 zł
• Składki na ubezpieczenie zdrowotne: 2 006,28 zł
• Podatek należny: 1 797,00 zł
• Nadpłata podatku: 3 zł

Wariant II – rozliczenie z dzieckiem
Gdyby z kolei Pani Maria rozliczyła się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, roczny podatek byłby niższy. Tutaj bowiem obliczenia wyglądałyby następująco: :

• Przychód: 30 000,00 zł
• Koszty uzyskania przychodu: 1668,72
• Dochód: 28 331,28 zł
• Pobrana zaliczka na podatek: 1 800,00 zł
• Składki ZUS: 4 113,00 zł
• Podstawa obliczenia podatku dochodowego (połowa dochodu po odliczeniach): 12 109 zł
• Obliczony podatek zgodnie z obowiązującą skalą podatkową (liczony w podwójnej wysokości od połowy dochodu po odliczeniach): 3 247,20 zł
• Składki na ubezpieczenie zdrowotne: 2 006,28 zł
• Podatek należny: 1 241,00 zł
• Nadpłata podatku: 559 zł

Dzięki wspólnemu rozliczeniu z dzieckiem pani Maria uzyska zatem korzyść w postaci większej nadpłaty podatku dochodowego (podlegającej co do zasady zwrotowi) w kwocie 556 zł.

Warto przy tym pamiętać, że pani Maria może także skorzystać z ulgi prorodzinnej, dzięki której może zaoszczędzić na podatku dochodowym kolejnych 1 112 zł.
W pierwszym wariancie, po skorzystaniu z ulgi prorodzinnej, podatek należny wyniesie 685 zł, zaś nadpłata podatku 1 115 zł.
W wariancie drugim natomiast, po skorzystania z ulgi prorodzinnej, podatek należny wyniesie zaledwie 129 zł, zaś nadpłata podatku 1 671 zł.

Ważne
Rozliczenie w zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci nie ma zastosowania w sytuacji, gdy osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem przychodów z prywatnego najmu) lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.