Rozliczenie PIT 2013: zadysponowanie nadpłaty podatku

Przeczytaj także: Nadpłata w zeznaniu rocznym a niezapłacone zaliczki na podatek

Dlaczego? W pierwszej kolejności fiskus bowiem sprawdzi, czy nie zalegamy z płatnością podatków, a jeżeli tak będzie, nadpłatę tę zaliczy na poczet tych zaległości. Dopiero gdy te nie występują, możliwy jest zwrot podatku.

Powyższe wynika z art. 76 Ordynacji podatkowej. Otóż nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet:

• zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę,
• odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz
• bieżących zobowiązań podatkowych (są to zobowiązania, które już powstały, ale nie upłynął jeszcze ich termin płatności; bieżącymi zobowiązaniami są także zaliczki na podatek i raty wynikające z konstrukcji podatku).

Dopiero gdy żadna z powyższych sytuacji podatnika nie dotyczy, nadpłata podatku podlega zwrotowi.
Co za tym idzie, nie zawsze można przyjąć, że jeżeli z zeznania podatkowego wychodzi nadpłata podatku, ten zawsze trafi do podatnika w postaci zwrotu. Zanim bowiem organ podatkowy zdecyduje o jej zwrocie, bada, czy aby na podatniku nie ciążą inne zobowiązania (wymienione wyżej). W przypadku ich stwierdzenia, nadpłata zostanie zaliczona na ich poczet, o czym podatnik zostanie powiadomiony w formie postanowienia (art. 76a Ordynacji podatkowej). Na postanowienie takie służy podatnikowi zażalenie.

Ustawodawca wskazał przy tym zasady postępowania, gdy nadpłata nie wystarcza na pokrycie całych zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę. W takim przypadku organ podatkowy rozlicza ją proporcjonalnie. Proporcję tę ustala się w stosunku, w jakim pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę w dniu powstania nadpłaty (art. 55 § 2 Ordynacji podatkowej), a więc w dniu złożenia zeznania rocznego.

Oczywiście na podatniku może ciążyć kilka zobowiązań (bądź zaległości) podatkowych na dzień powstania nadpłaty. I taką sytuację ustawodawca przewidział w przepisach. Otóż jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, nadpłatę wynikającą z zeznania rocznego organ podatkowy zaliczy na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania nadpłatę tę przeznaczyć (art. 62 §1 Ordynacji podatkowej). Identyczny tok postępowania ma miejsce w przypadku zobowiązań z tytułu zaliczek na podatek jak też rat i zaległości podatkowych.

Warto przy tym pamiętać, że podatnicy mogą zadysponować swoją nadpłatą w inny sposób, aniżeli jej fizyczny zwrot (o ile oczywiście nie występują wyżej wskazane zaległości czy bieżące zobowiązania podatkowe). Otóż mogą oni żądać zaliczenia nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych (czyli takich, które jeszcze nie powstały). Podatnik winien w takim przypadku wskazać, na jakie zobowiązania nadpłata wynikająca z zeznania rocznego ma zostać zaliczona.

Ponadto nadpłaty, których wysokość nie przekracza wysokości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (obecnie 8,80 zł), podlegają z urzędu zaliczeniu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę określonych w decyzji, o której mowa w art. 53a, oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich braku - na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych, chyba że podatnik wystąpi o ich zwrot.