Zmiana amortyzacji środków trwałych z początkiem roku

Przeczytaj także: Korekta odpisów amortyzacyjnych i zeznań podatkowych

Obniżenie stawki amortyzacji
Maksymalne dopuszczalne stawki amortyzacji określone zostały w Wykazie stawek amortyzacyjnych – jednakże przedsiębiorca może też zastosować je w niższej wartości. Wyboru takiego można dokonać zawsze podczas wprowadzania nowego środka trwałego do ewidencji oraz właśnie rozpoczynając nowy rok podatkowy. Taka opcja wskazana została w art. 22i ust. 5 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawy o PIT).

Zmiana stawki, o ile nie następuje na początku amortyzowania danego składnika majątkowego, jest dopuszczalna jedynie od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Zatem jako że odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane miesięcznie, kwartalnie bądź rocznie, zastosowanie obniżonej stawki amortyzacji będzie mogło mieć miejsce odpowiednio w styczniu nowego roku podatkowego, w jego pierwszym kwartale albo na jego zakończenie. Co więcej, raz zmieniona stawka może ulec ponownej modyfikacji – także wraz z początkiem nowego roku podatkowego. W takiej sytuacji przedsiębiorca może ją albo powtórnie obniżyć, albo też zwiększyć, jeśli została ona wcześniej obniżona.

Niezwykle istotne jest także, że stawki amortyzacyjne przedsiębiorca może modyfikować dowolnie w odniesieniu do różnych środków trwałych w jego działalności – zgodnie ze wskazanym wcześniej przepisem, w którym wskazano na “poszczególne środki trwałe”. Zatem obniżając stawkę w przypadku jednego sprzętu, podatnik może, ale nie musi dokonać takiej samej operacji w przypadku innego. Także skala zmniejszenia wartości stawki w odniesieniu do poszczególnych maszyn może się od siebie różnić. Natomiast warto zwrócić uwagę na fakt, że możliwe w tym zakresie modyfikacje dotyczą wyłącznie środków trwałych – w ustawie nie wskazano takiej możliwości dla wartości niematerialnych i prawnych.

Zerowa stawka amortyzacji – czy to możliwe?
Choć najczęściej bywa tak, że przedsiębiorcy wybierają najwyższe dopuszczalne stawki amortyzacji, aby jak najszybciej zamortyzować swoje środki trwałe, to z różnych przyczyn może się okazać, że właśnie niższa stawka będzie bardziej opłacalna. W przepisach wskazano wyłącznie górną granicę stosowania tych stawek, natomiast ustawodawca nie zastosował bariery, jeśli chodzi o ich wartość minimalną.

Pojawia się zatem pytanie – czy przedsiębiorca może zmniejszyć swoją stawkę amortyzacyjną do zera, właściwie zaprzestając tym samym amortyzowania środka trwałego? Wydaje się, że przepisy nie zabraniają takiego postępowania wprost, jednakże może się z nim wiązać pewne ryzyko. Zgodnie bowiem z art. 22h ust. 1 ustawy o PIT odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany środek trwały wprowadzono do ewidencji, aż do końca miesiąca, w którym nastąpi zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z jego wartością początkową, w którym postawiono go w stan likwidacji, zbyto albo stwierdzono jego niedobór. Wprawdzie ustawodawca w art. 22c pkt 5 ustawy wskazał przypadki, w których amortyzację należy przerwać, jednakże nie zawarto tam możliwości obniżenia stawki amortyzacyjnej do zera.

W związku z powyższym stosowanie zerowej stawki amortyzacji nie jest wprawdzie wprost wzbronione, natomiast może zostać zakwestionowane przez organy skarbowe. Jeśli mimo wszystko przedsiębiorca chciałby skorzystać z takiej stawki, warto wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji, chroniącej przed ewentualnymi negatywnymi konsekwencjami.

Czy stawkę można podwyższyć?
Zmniejszenie stawki amortyzacyjnej nie jest więc z zasady problematyczne, jednakże co z działaniem w drugą stronę? Istnieją sytuacje, kiedy stawka może zostać podwyższona – także wtedy, kiedy jej wartość jest maksymalną wskazaną w Wykazie.