Likwidacja działalności gospodarczej w podatku VAT i dochodowym

Przeczytaj także: Podatek VAT i likwidacja firmy: spis z natury bez środków trwałych?

Po pierwsze - wykaz składników majątku dla celów podatku dochodowego
Dokonując likwidacji działalności gospodarczej podatnik powinien zwrócić szczególną uwagę na art. 24 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z jego treści wynika bowiem, że w takiej sytuacji należy sporządzić wykaz składników majątku na dzień likwidacji działalności gospodarczej. Wykaz ten powinien zawierać co najmniej następujące dane:

• liczbę porządkową,
• określenie (nazwę) składnika majątku,
• datę nabycia składnika majątku,
• kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku,
• kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów,
• wartość początkową,
• metodę amortyzacji,
• sumę odpisów amortyzacyjnych na dzień likwidacji.

Przedsiębiorca nie dokonuje podsumowania poszczególnych kolumn w wykazie, ani tym bardziej nie ujmuje go w ewidencjach. Głównym celem jego stworzenia jest pomoc w ustaleniu dochodu ze sprzedaży składników majątku po likwidacji działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. a ustawy przychodami z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku pozostałych na dzień likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie.

Dochodem, który podatnik będzie zobligowany wykazać jako dochód z działalności będzie wówczas różnica pomiędzy przychodem a wydatkami na nabycie danej rzeczy, niezaliczonymi do kosztów uzyskania przychodu. W przypadku środków trwałych ustalając dochód z ich zbycia należy uwzględnić niezamortyzowaną część odpisów amortyzacyjnych.

Przychód ze sprzedaży składnika majątku należy wykazać w odpowiednim zeznaniu rocznym:

• PIT-36 - gdy działalność była opodatkowana na zasadach ogólnych,
• PIT-36L - gdy działalność była opodatkowana podatkiem liniowym,
• PIT-28 - gdy działalność była opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Co ważne, w sytuacji gdy podatnik opodatkowany wg skali w roku podatkowym, w którym dokonał sprzedaży osiągnął dochody opodatkowane na zasadach ogólnych z innego tytułu (etat, emerytura, renta), rozliczenia dokonuje na jednym druku PIT-36.

Natomiast podmioty, których dochody były opodatkowane ryczałtem bądź 19% podatkiem liniowym muszą w takiej sytuacji złożyć dwa zeznania roczne: PIT-37 oraz odpowiednio PIT-28 lub PIT-36L.

Przedsiębiorca powinien również pamiętać, że powyższa zasada wykazania dochodu ze sprzedaży składników majątku nie dotyczy nieruchomości o charakterze mieszkalnym wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, do których zastosowanie ma art. 10 ust. 1 pkt 8 a-c updof.

Po drugie - spis z natury
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów
Zgodnie z par. 27 rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR należy sporządzić i wpisać do księgi spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.

Spis z natury co do do zasady powinien zawierać co najmniej:

• imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
• datę sporządzenia spisu,
• numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
• szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 27,
• jednostkę miary,
• ilość stwierdzoną w czasie spisu,
• cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
• wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
• łączną wartość spisu z natury,
• wartość pomniejszenia, o którym mowa w § 29, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie, oraz
• klauzulę "Spis zakończono na pozycji...", podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).

Przedsiębiorca sporządzający spis z natury w związku z likwidacją działalności gospodarczej, zgodnie z par. 28 ust. 4 rozporządzenia w sprawie KPiR, jest zobligowany do zawiadomienia o tym fakcie właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Informację należy złożyć w formie pisemnej w terminie co najmniej 7 dni przed datą sporządzenia tego spisu.

Towary, materiały oraz inne składniki ujęte w remanencie należy wycenić najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu.

Remanent likwidacyjny w KPiR należy ująć według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne, szczegółowe zestawienie jego składników. Zarówno sam spis z natury, jak również ewentualne zestawienie należy przechowywać wraz z księgą.

Sporządzony w ten sposób spis z natury będzie stanowił remanent końcowy dla celów prawidłowego ustalenia dochodu zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT, który należy uwzględnić przy wyliczaniu zaliczki na podatek dochodowy za ostatni okres rozliczeniowy.

Dochód też należy wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 lub PIT-36L.