Odliczenia od podatku w PIT 2013: ulga na dzieci po zmianach

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Załóżmy dla przykładu, że małżonkowie są rodzicami dwójki dzieci. Uzyskane przez nich w 2013 r. dochody wyniosły 140.000 zł. Z uwagi jednak na to, że wychowują oni dwójkę swoich dzieci, kryterium dochodu nie ma tutaj znaczenia i mają prawo do skorzystania z ulgi na dwie pociechy.
Jeżeli jednak jedno z tych dzieci będzie pełnoletnie i przekroczy określony dla niego limit dochodu (jest to kwota 3.089 zł), pozbawi ono rodziców prawa do ulgi nie tylko w stosunku do siebie, ale także i na drugie dziecko. W takim bowiem przypadku wychowywanie tylko jednego dziecka będzie spełniać warunki do skorzystania z odliczenia, a co za tym idzie, istotne będzie także kryterium dochodów rodziców.

Ulga nie na wszystkie dzieci

Ulga prorodzinna przysługuje przede wszystkim na dzieci małoletnie. Skorzystać z niej można jednak także w stosunku do dzieci pełnoletnich:

• które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – tutaj nie jest istotny wiek dziecka,
• uczących się (lub studiujących i to zarówno w kraju jak i za granicą) do ukończenia 25. roku życia

W przypadku ostatniej kategorii dzieci z ulgi można skorzystać, o ile to nie uzyskało w 2013 r. dochodów podlegających opodatkowaniu, na zasadach określonych w art. 27 i art. 30b updof (a więc dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych wg skali podatkowej bądź dochodów z kapitałów pieniężnych, np. ze sprzedaży akcji), w łącznej wysokości przekraczającej kwotę 3.089 zł.
Ograniczenie to nie ma zastosowania do dzieci małoletnich, czy też bez względu na ich wiek, które otrzymują zasiłek (lub dodatek) pielęgnacyjny albo też rentę socjalną.

Z ulgi ponadto nie można skorzystać, jeżeli dziecko uzyskiwało przychody opodatkowane podatkiem liniowym, podatkiem tonażowym bądź przychody opodatkowane na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem prywatnego najmu).

Odliczenie ulgi

W stosunku do dzieci małoletnich prawo do ulgi prorodzinnej przysługuje za okres wykonywania władzy rodzicielskiej, pełnienia funkcji opiekuna prawnego lub sprawowania opieki nad dzieckiem jako rodziny zastępczej. Jeżeli zaś chodzi o dzieci pełnoletnie, z ulgi można skorzystać za miesiące, w których podatnik wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny lub sprawował funkcję rodziny zastępczej. Ulgę liczy się tutaj za poszczególne miesiące, w których spełnione były powyższe warunki.

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć oni od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (i to zarówno, gdy rozliczają się wspólnie jak i osobno).

W przypadku dzieci urodzonych w trakcie roku, prawo do ulgi podatnicy nabywają poczynając od miesiąca urodzenia dziecka. Jeżeli zatem przykładowo dziecko urodziło się w kwietniu (przy czym nie jest tutaj istotny konkretny dzień urodzenia się dziecka), prawo do ulgi będzie przysługiwać za 9 miesięcy, a więc okres kwiecień-grudzień roku podatkowego.

Co się natomiast tyczy dzieci pełnoletnich, ulga przysługuje do ukończenia 25. roku życia, o ile dziecko się uczy. Warto przy tym pamiętać, że jeżeli dziecko pełnoletnie w trakcie roku skończy jedną szkołę lub studia, nie odbiera mu to statusu osoby uczącej się z chwilą otrzymania świadectwa (czy złożenia egzaminu dyplomowego), o ile dalej będzie ono w trakcie roku naukę kontynuować.

Podatnik nie ma natomiast prawa do skorzystania z ulgi poczynając od miesiąca, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.

Dodatkowo, jeżeli w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana była władza rodzicielska, pełniona funkcja opiekuna prawnego lub sprawowana opieka poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej przez kilku podatników, każdemu z nich przysługuje za taki miesiąc prawo do ulgi w wysokości 1/30 miesięcznej kwoty ulgi za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Ulga tylko gdy dochód rozliczany skalą podatkową

Prawo do ulgi mają jedynie ci podatnicy, którzy uzyskiwali w 2013 r. dochody opodatkowane zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Aby odliczenie uwzględnić, konieczne jest złożenie zeznania PIT-37 bądź PIT-36. Formularze te tyczą się m.in. dochodów z umowy o pracę, działalności wykonywanej osobiście (czyli np. umów zlecenie czy o dzieło zawieranych poza prowadzoną działalnością gospodarczą, kontraktów menedżerskich itp.) działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych czy prywatnego najmu także opodatkowanego na zasadach ogólnych wg skali podatkowej.

Prawa do ulgi nie wyklucza przy tym uzyskanie, obok powyższych, także dochodów opodatkowanych w inny sposób. Niemniej z ulgi tej nie można skorzystać, jeżeli podatnik składa jedynie:

• PIT-28, czyli zeznanie dotyczące przychodów opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym
• PIT-36L, czyli zeznanie dotyczące przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych podatkiem liniowym
• PIT-38, czyli zeznanie dotyczące dochodów kapitałowych
• PIT-39, czyli zeznanie dotyczące dochodów ze zbycia nieruchomości
• PIT-16A, a więc informację w zakresie odliczonej składki zdrowotnej od karty podatkowej

Jakie dokumenty?

Zamiar skorzystania z ulgi na dzieci wykazuje się w załączniku do zeznania oznaczonym symbolem PIT/O. Tutaj oprócz kwoty ulgi, należy wskazać także liczbę dzieci, w stosunku do których z ulgi się korzysta, ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona i nazwiska oraz daty urodzenia. Dodatkowo na wezwanie urzędu skarbowego czy urzędu kontroli skarbowej, podatnik musi także przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia w tym w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Dokumentów tych nie przekazuje się łącznie z zeznaniem podatkowym Dokumenty te przekazać należy wyłącznie na żądanie organu kontrolującego.