Podatek dochodowy 2014: przychód a data wystawienia faktury

Przeczytaj także: Data powstania przychodu w CIT: przede wszystkim interes fiskalny państwa

Przypomnijmy, zgodnie z nowymi regulacjami (które obecnie znajdują się w ustawie o VAT – art. 106a i następne, a nie rozporządzeniu wykonawczym – tutaj uregulowane są tylko niektóry przypadki) fakturę wystawia się co do zasady nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Ustawodawca wskazał przy tym, że fakturę taką można także wystawić na maksymalnie 30 dni przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi (od reguły tej występują oczywiście pewne wyjątki).

Obowiązek podatkowy (który określa nowy art. 19 a ustawy) w podatku VAT powstaje natomiast (poczynając od 1 stycznia 2014 r.) zgodnie z zasadą ogólną z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Mimo istotnych zmian w podatku VAT nie można jednak zapominać, że w zakresie podatku dochodowego regulacje dotyczące powstania przychodu pozostały niezmienione. Przypomnijmy, że ogólna zasada w tym podatku znalazła się odpowiednio w art. 14 ust. 1c updof i art. 12 ust. 3a updop i mówi ona, że za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Co za tym idzie, na gruncie podatku dochodowego momentem powstania przychodu jest dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonanie usługi. Jeżeli jednak wcześniej zostanie wystawiona faktura bądź uregulowana należność, zdarzenie wymienione wyżej jako pierwsze będzie pociągało za sobą powstanie przychodu podatkowego.
Warto o tym pamiętać szczególnie w sytuacjach, gdy faktura jest wystawiana w innym okresie, aniżeli następuje zakończenie usługi czy dostawa towaru. Jeżeli bowiem faktura taka zostanie wystawiona w okresie wcześniejszym niż wydanie rzeczy czy wykonanie usługi, to data wystawienia faktury będzie określała moment powstania przychodu, jeżeli zaś faktura taka zostanie wystawiona w okresie późniejszym, nie będzie miała wpływu na powstanie przychodu.

Nie można także zapominać, że wyżej wskazane zasady nie mają zastosowania w każdym przypadku. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1e updof i art. 12 ust. 3c updop, jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. Tutaj data wystawienia faktury nie ma żadnego wpływu na powstanie przychodu w podatku dochodowym.

Podobnie jest w przypadku dostaw energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego (art. 14 ust. 1h updof i art. 12 ust. 3d updop). Tutaj stosuje się odpowiednio regulacje wynikające z art. 14 ust. 1e updof i art. 12 ust. 3c updop, co oznacza, że datą powstania przychodu jest ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. Dodajmy w tym miejscu, że w przypadku mediów w zakresie podatku VAT obowiązek podatkowy powstaje obecnie w dacie wystawienia faktury, o ile ta zostanie wystawiona w terminie.

Bez zmian pozostały także regulacje dotyczące stricte kasowego rozpoznawania przychodu ( art. 14 ust. 1i updof i art. 12 ust. 3e updop). Otóż w przypadkach otrzymania przychodów z działalności gospodarczej, do których nie mają zastosowania przepisy wyżej wymienione (np. kary umowne, odszkodowania, odsetki za zwłokę czy dofinansowania i refundacje), datą powstania przychodu jest dzień otrzymania zapłaty.

Przykład 1
Podatnik wydał towar klientowi 20 stycznia 2014 r. Fakturę wystawi jednak dopiero 4 lutego 2014.
Przychód należny w podatku dochodowym powstaje w styczniu, w momencie wydania towaru.

Przykład 2
Podatnik 20 stycznia 2014 r. wystawił fakturę na sprzedaż swojego towaru. Ten zostanie jednak wydany klientowi dopiero 4 lutego 2014 r.
Przychód należny w podatku dochodowym powstaje w styczniu, w momencie wystawienia faktury.

Przykład 3
Zgodnie z umową najmu, czynsz płatny jest za okresy miesięczne. Faktura dotycząca najmu za miesiąc styczeń 2014 r. zostanie wystawiona 4 lutego 2014.
Przychód należny w podatku dochodowym powstaje tutaj w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, a więc w styczniu.

Przykład 4
27 stycznia 2014 r. podatnik otrzymał od swojego kontrahenta karę umowną za nieprawidłowe wykonanie umowy.
Przychód należy w podatku dochodowym powstaje w styczniu w dacie otrzymania kary.