Podatek PIT: ulga prorodzinna gdy rozwód rodziców

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Większość rodziców nie powinna mieć problemów ze stosowaniem regulacji dotyczących ulgi prorodzinnej. Ma bowiem sytuacje typowe, dla których przepisy dosyć preryjnie wskazują jak należy się zachować. Niestety nie zawsze jest tak różowo, czego przykładem jest chociażby rozwód małżonków.

Ulga prorodzinna przysługuje bowiem w stosunku do wychowywanego dziecka. Znany jest jej limit roczny, miesięczny i dzienny. Limit taki w żadnym przypadku nie może zostać przekroczony. Ustawodawca wskazał, przy tym, że jeżeli w procesie wychowawczym uczestniczyło kilku podatników, łączna wartość odliczenia w ramach ulgi na dzieci nie może tutaj przekroczyć limitu przewidzianego dla jednego dziecka. Niestety z przepisów podatkowych nie wynika wprost, jak dokonać tego podziału, jeżeli przykładowo rozwiedzieni rodzice zachowują pełnię praw rodzicielskich z niej korzystają, przy czym nie ma między nimi zgody co do sposobu rozliczenia ulgi.

Z takim przypadkiem miał do czynienia m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy (wyrok. z dnia 22.10.2013 r. sygn. akt I SA/Bd 561/13). Otóż Sąd Rejonowy postanowieniem uregulował kontakty małoletniego dziecka z ojcem. Zgodnie z tym postanowieniem dziecko przebywało z ojcem: dwa dni w tygodniu; wtorek i czwartek od godz. 15.30 do 19.30, w co drugi weekend od piątku od 15.30 do poniedziałku do 7.45, całe święta Bożego Narodzenia i Wielkanocne naprzemiennie z matką dziecka, jeden tydzień ferii zimowych, połowę lipca i połowę sierpnia każdego roku – wakacje letnie. Ojciec realizował swoje kontakty z dzieckiem zgodnie z powyższym – nie miał on przy tym ograniczonych praw rodzicielskich czy też nie został ich pozbawiony. Sąd powierzył obojgu rodzicom wychowywanie dziecka.

Ojciec dziecka nie ustalił przy tym z jego matką proporcji odliczenia ulgi prorodzinnej określonej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej, jaką część ulgi ma prawo uwzględnić? Jego zdaniem jest to 50% limitu.

Fiskus uznał, że rodzice muszą w tej materii dojść do porozumienia zarówno w sytuacji, gdy ulga ma zostać przez rodziców wykorzystana w częściach równych jak też w innej proporcji. Organ nie zgodził się ze stanowiskiem, że brak porozumienia oznacza prawo do skorzystania z ulgi w częściach równych.

Sprawa trafiła do WSA. W skardze podatnik podnosił, że organ nie wskazał w jakiej wysokości i według jakiego wzoru powinien obliczyć wysokość ulgi, jaka przysługuje mu do odliczenia w związku z wychowywaniem dziecka (porozumienie takie często bardzo trudno osiągnąć). Sąd uznał że skarga jest zasadna i przyznał rację skarżącemu.

WSA podkreślił, że w art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca przewidział dwa sposoby podziału ulgi prorodzinnej: w częściach równych lub dowolnej proporcji. Pierwszy sposób, a więc obejmując równy podział ulgi, zachodzi w sytuacji braku zgody rodziców co do podziału ulgi. Z drugim sposobem mamy do czynienia, gdy rodzice taką proporcję sami zgodnie ustalą.

Jeżeli występuje pomiędzy rodzicami porozumienie, ulga przysługuje w proporcji przez nich ustalonej, przy czym może to być podział równy bądź nierówny, w tym także rozliczenie całości ulgi tylko przez jednego z rodziców.

Zdaniem sądu ten sposób rozumienia omawianego przepisu determinowany jest twierdzeniem, że gdyby porozumienie co do podziału ulgi miało dotoczyć zarówno „dowolnej proporcji” oraz „w częściach równych”, to zwrot „w częściach równych” byłby zbędny bowiem w pojęciu „dowolnej proporcji przez nich ustalonej” mieści się także równy podział.

Orzeczenie nie jest prawomocne.