Odliczenia w PIT 2013: darowizny na cele kultu religijnego

Przeczytaj także: Odliczenia od dochodu 2013: darowizny dla OPP

Wskazana wyżej ulga znalazła się w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten mówi, że podstawą opodatkowania tym podatkiem jest dochód pomniejszony m.in. o wartość darowizn przekazanych na cele kultu religijnego.

Niestety ustawodawca nie wskazał w przepisach, co należy rozumieć pod pojęciem kultu religijnego. Stąd też warto w tej materii sięgnąć do orzecznictwa sądowego jak też wydawanych interpretacji podatkowych. I tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22.09.2005 r., sygn. akt III SA/Wa 845/05, stosując wykładnię gramatyczną art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b) przytoczonej ustawy przyjął, że chodzi tutaj o darowizny przeznaczone dla kościołów, związków religijnych i kościelnych osób prawnych. Podobne stwierdzenie można znaleźć w doktrynie. Są to zatem darowizny m.in. na budowę kościoła, czy jego remont, a także darowizny na zakup dla niego wyposażenia i przedmiotów liturgicznych.

Z kolei zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, wyrażonym w decyzji nr 1401/BF-II/005-1021 /06/GT z dnia 31.10.2006 r., w pojęciu tym mieszczą się także darowizny przekazane na rzecz Radia Maryja, zaś Pierwszy Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej, w postanowieniu z dnia 21.11.2005 r. nr 2403-PDF-75-05 przyznał, że ulga ta obejmuje także darowizny na rzecz Katolickiego Towarzystwa Kulturalnego. Powyższe wyjaśnienia (czy to sądu, czy organów podatkowych) są sprzed kilku lat, niemniej należy pamiętać, że ulga w zakresie darowizn na cele kultu religijnego nie ulegała zbytnim modyfikacjom w tym czasie.

Niemniej, co zostało już podkreślone we wstępie, omawianą ulgę należy odróżnić od darowizn dokonanych na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą. Ta ostatnia nie została bowiem uregulowana w przepisach podatkowych, a w ustawach o stosunku Państwa Polskiego do poszczególnych kościołów. Nie jest ona także limitowana. To, co dodatkowo ulgi te rozróżnia, to ich cel.

Przykładowo darowizna na remont czy budowę kościoła a także jego niezbędnego wyposażenia jest darowizną na cele kultu religijnego. Gdyby jednak była ona przeznaczona na utrzymanie kościelnego ośrodka pomocy, mieści się już w ramach darowizny na cele charytatywno opiekuńcze.

Jak dokumentować

Podobnie jak w przypadku innych darowizn uwzględnianych w rocznym PIT, także darowizny na cele kultu religijnego muszą być odpowiednio udokumentowane (a co za tym idzie, podatnik winien posiadać dokumenty, z których będzie jasno wynikać kto i ile otrzymał).

I tak darowizny pieniężne muszą zostać udokumentowane dowodem wpłaty pieniędzy na rachunek obdarowanego. Jeżeli zaś podatnik darował rzeczy, winny być one potwierdzone dowodami, z których wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu. Czytając przepisy literalnie dochodzimy do wniosku, że informacje takie winny wynikać z jednego dowodu (art. 26 ust. 7 pkt 2 ustawy podatkowej mówi bowiem, że ma to być „dowód” potwierdzający dokonanie darowizny, a nie „dowody”).

Oczywiście, o ile w stosunku do darowizny finansowej nie ma problemu z określeniem jej wartości, tak w przypadku darowizny niepieniężnej konieczne jest określenie jej wartości w pieniądzu. Należy tutaj zastosować wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych, określoną na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca przekazania. Trzeba przy tym pamiętać, że jeżeli fiskus uzna, iż wysokość odliczenia została określona w innej wartości, ma prawo do jej zakwestionowania. Ponadto w przypadku darowizny towarów opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny.

Nie wszystkie darowizny do odliczenia

Ustawodawca wskazał w ustawie sytuacje, kiedy przekazana darowizna nie będzie podlegała odliczeniu. Pierwsze wyjątki dotyczą podmiotów, na rzecz których są one przekazane. I tak zgodnie z art. 26 ust. 5 ustawy nie podlegają odliczeniu darowizny przekazane na rzecz:

• wszystkich osób fizycznych (tym samym trzeba tutaj pamiętać, aby darowiznę przekazać np. nie księdzu, a kościołowi, gdyż w tym pierwszym przypadku podatnik nie będzie miał prawa do jej odliczenia w rocznym PIT),
• osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Drugie ograniczenie dotyczy darowizn, które wcześniej zostały zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Tych także nie można odliczyć (chodzi więc o to, aby jednej darowizny nie ująć w rachunku podatkowym dwukrotnie).

Do 6% dochodu

Omawiana ulga, o czym była mowa już wyżej, jest limitowana. Wartość odliczenia nie może tutaj przekroczyć 6% dochodu (a w przypadku podatników rozliczających ryczałt ewidencjonowanych przychodu) wykazanego w zeznaniu podatkowym, w którym z darowizny podatnik postanowił skorzystać. W limicie tym mieszczą się jeszcze dwie inne darowizny: przekazane na cele krwiodawstwa oraz na charytatywne przekazane stosownym instytucjom działającym w tym zakresie. Łączna wartość tych trzech różnych darowizn nie może przekroczyć 6% kwoty dochodu (przychodu) wykazanej w zeznaniu rocznym.

Warto także pamiętać, iż darowizna podlega odliczeniu jedynie w tym roku, w którym została przekazana (a więc w przypadku zeznań podatkowych za rok 2013, darowiznę trzeba było przekazać od 01 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. aby mogła ona wpłynąć na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym). Niewykorzystanej części darowizny, która nie mogła być odliczona z uwagi na wskazany wyżej limit, nie można wykazać w żadnym innym roku podatkowym. Część ta po prostu przepada.

Dla kogo odliczenie?

Z ulgi mogą skorzystać podatnicy rozliczający się na formularzach PIT-28, PIT-36 i PIT-37. Wykazuje się ją w załączniku PIT/O i następnie przenosi do zeznania rocznego. W PIT/O, oprócz wartości darowizny, obowiązkowo należy wskazać także kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę i adres.

Nie można przy tym zapominać, że wykazanie ulgi z tytułu danej darowizny w jednym zeznaniu podatkowym (np. PIT-28) powoduje, że podatnik nie może jej powtórnie wykazać (w stosunku do tej samej darowizny) w innym zeznaniu (np. PIT-37). Odliczeniu nie podlegają także darowizny, które zostały podatnikowi zwrócone.