Usługa podwykonawcy w księdze przychodów i rozchodów

Przeczytaj także: Zakup towarów handlowych na przełomie roku w księdze podatkowej

Często zdarza się, że zakupiony materiał podatnik przekazuje innemu przedsiębiorcy w celu jego obróbki (malowanie, cięcie, ukształtowanie itp.). Za usługę tę oczywiście musi zapłacić. Jej wykonanie jest udokumentowane fakturą bądź rachunkiem. Pojawia się pytanie, w której kolumnie księgi należy zaksięgować wartość takiej usługi?

Zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów znalazły się w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. (Dz. U. nr 152, poz. 1475 ze zm.). Księga ta posiada kilka kolumn, w których należy ujmować wartości dokonanych zakupów czy sprzedaży. Jak wynika z objaśnień do księgi, stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia:

• Kolumna 10 jest przeznaczona do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu.
• Kolumna 11 jest przeznaczona do wpisywania kosztów ubocznych związanych z zakupem, np. kosztów dotyczących transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze.
• Kolumna 13 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kolumnach 10-12), z wyjątkiem kosztów, których nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów.

Dodajmy w tym miejscu, że pod pojęciem towarów handlowych ustawodawca nakazuje rozumieć wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej.
Materiałami są z kolei:

• materiały podstawowe w postaci materiałów które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; zalicza się do nich również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,
• materiały pomocnicze w postaci materiałów niebędących materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości.

Co za tym idzie, w kolumnie 10 księgi prawodawca nakazuje księgować jedynie zakup materiałów i towarów handlowych wyżej zdefiniowanych. Brak w niej natomiast miejsca dla jakichkolwiek usług.

Wydaje się zatem, że zakup samego materiału podatnik winien zaksięgować w kolumnie 10 księgi, zaś zakup usługi polegającej na obróbce tego materiału (jako że nie stanowi ona ani zakupu materiału, ani towaru handlowego), w kolumnie 13.

Niemniej odrębne zdanie w tej materii wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 8 maja 2009 r. nr ILPB1/415-227/09-3/AA. Otóż organ podatkowy uznał, że jeżeli zakupione materiały i świadczone przez podwykonawców usługi są wykorzystywane do wytworzenia danego produktu (w rozpatrywanej sprawie wykonanie stoisk targowych), który jako wyrób gotowy będzie przeznaczony do sprzedaży, wydatki poniesione na ten cel (w tym na zakup usługi) należy ujmować w kolumnie 10 podatkowej księgi.