Rozliczanie podatku należnego VAT w 2014 r.

Przeczytaj także: Faktura po terminie a obowiązek podatkowy w podatku VAT

Z dniem 01 stycznia 2014 r. zostanie uchylony w ustawie o VAT art. 19, tj. przepis który obecnie określa w większości moment powstawania obowiązku podatkowego. Jego miejsce zajmie art. 19a. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jak nietrudno zauważyć – reguła ta jest bardzo zbliżona do obecnej, przy czym w 2013 r. często powstanie obowiązku podatkowego jest też uzależnione od daty wystawienia faktury. W przyszłym roku data faktury niekiedy także będzie ważna, lecz w mniejszym stopniu niż obecnie.

Nowością będą usługi rozliczane etapami. Otóż jak mówi ust. 2 przytoczonego przepisu, usługę będzie się uznawać za wykonaną w przypadku wykonania jej części, dla której to części określono zapłatę (a co za tym idzie, w tym momencie dla tej części powstanie obowiązek podatkowy).

Ponadto usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane będą następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, będzie się uznawać za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, aż do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Jeżeli zaś usługa będzie świadczona w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, będzie uznawana za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi (dodajmy, iż obecnie podobne regulacje występują w przypadku importu usług). Co ważne, regulacja ta będzie miała zastosowanie także do dostawy towarów (za wyjątkiem wydania towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione).

Ustawodawca zachował przy tym regulacje dotyczące zaliczek. Otóż zgodnie z art. 19a ust. 8, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (zasada ta nie dotyczy jednak każdego przypadku; szczegóły poniżej).

Powyższe regulacje można nazwać podstawowymi, od których ustawodawca przewidział pewne wyjątki. Jest ich jednak znacznie mniej, aniżeli ma to miejsce obecnie. Jak nietrudno zauważyć, ustawodawca postanowił odejść od uzależnienia powstania obowiązku podatkowego od daty wystawienia faktury. Co za tym idzie, w przyszłym roku nie będzie możliwe „przesunięcie” terminu powstania obowiązku podatkowego na następny okres rozliczeniowy w związku z wystawieniem faktury w ciągu 7 dni od dnia wydania towaru/wykonania usługi.

Niemniej w niektórych przypadkach istotna jest data otrzymania płatności czy też wystawienia faktury. Otóż w 2014 r. obowiązek podatkowy powstanie z chwilą:

• otrzymania całości lub części zapłaty (a także całości lub części dotacji, subwencji, itp.), z tytułu (art. 19a ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy; w przypadku otrzymania części zapłaty obowiązek podatkowy powstaje w stosunku do tej części):
  • wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu
  • przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie,
  • dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18,
  • świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług,
  • świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41 (tj. usług ubezpieczeniowych, reasekuracyjnych, udzielania kredytów, pożyczek, poręczeń lub gwarancji, a także usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe);
  • otrzymania dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze,
• wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1 (tj. faktur dla innych podatników, dokumentujących sprzedaż wysyłkową, WDT, otrzymane zaliczki), o ile te zostały wystawione w terminie, z tytułu (art. 19a ust. 5 pkt 3 ustawy):
  • świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych,
  • dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) - z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1),
  • czynności polegających na drukowaniu książek (PKWiU ex 58.11.1) - z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług
• wystawienia faktury (o ile ta zostanie wystawiona w terminie) z tytułu (art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy):
  • dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
  • świadczenia usług:
    • telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych,
    • wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy (dostawa wody, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, zbieranie oraz utylizowanie odpadów itp.),
    • najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
    • ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
    • stałej obsługi prawnej i biurowej,
    • dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
    - z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Należy pamiętać, iż w przypadku, gdy obowiązek podatkowy uzależniony będzie od daty wystawienia faktury, zaś ta nie zostanie wystawiona, bądź zostanie wystawiona z opóźnieniem, obowiązek podatkowy i tak powstanie z chwilą upływu terminu wystawienia tej faktury, a gdy termin taki nie zostanie określony – z chwilą upływu terminu płatności (mówi o tym art. 19a ust. 7 ustawy o VAT).

Ponadto w przypadku czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, nie ma zastosowania przepis dotyczący powstawania obowiązku podatkowego od zaliczek.

Co się z kolei tyczy importu towarów, tutaj obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą powstania długu celnego. Jeżeli towary zostaną objęte procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną, obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstanie z chwilą objęcia towarów tą procedurą. Z kolei w przypadku objęcia towarów procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu lub przeznaczeniem celnym - wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego, jeżeli od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze - obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstanie z chwilą wymagalności tych opłat (art. 19a ust. 9-11 ustawy o VAT).