Nieliczne zmiany w stawkach podatku VAT 2014?

Przeczytaj także: W 2014 r. nadal wyższe stawki VAT. Rodziny tracą tysiąc złotych

Stawka podstawowa 23%, dwie stawki obniżone 8% i 5% oraz stawka 0%, a także zwolnienie - to podstawowe stawki w podatku VAT, którym podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług. Nie można jednak zapominać, iż występują także inne stawki, które mają zastosowanie w szczególnych przypadkach.

Stawka podstawowa 23%
Podstawową stawką podatku w ustawie o VAT jest 22%. Niemniej z początkiem 2011 r. została ona podniesiona o jeden punkt procentowy do 23%. Pierwotnie podwyżka ta miała obowiązywać przez 3 lata. Zatem z początkiem 2014 r. stawka ta miała wrócić do poziomu 22%. Jak jednak nietrudno się domyślić, wbrew wcześniejszym zapowiedziom rządu z obniżki nici – podwyższone stawki VAT mają obowiązywać aż do końca 2016 r.

Stawka podstawowa ma zastosowanie za każdym razem, gdy dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie mają do niej zastosowania stawki obniżone bądź też zwolnienia z tego podatku.

Stawki obniżone i sprzedaż zwolniona
Co do zasady stawki obniżone wynoszą 5% i 7%. Niemniej stawka 7% od 2011 r. została podwyższona do 8% i pierwotnie w tej wysokości miała obowiązywać przez 3 lata, po czym (a więc od 2014 roku) jej wysokość miała powrócić do tej z 2010 r. Jednakże tak samo, jak w przypadku stawki podstawowej, także i ta stawka obniżona w wysokości 8% będzie obowiązywać do końca 2016 r. a więcej jeszcze przez 3 najbliższe lata.

Stawki obniżone, jako wyjątki od reguły (a więc stawki podstawowej), mogą być stosowane jedynie w zakresie wprost określonym przez ustawodawcę. Stawka 8% ma zastosowanie przede wszystkim do towarów i usług określonych w załączniku nr 3 do ustawy o VAT. Stosuje się ją również w pewnym zakresie w odniesieniu do tzw. budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, czy dzieł sztuki. Warto pamiętać, iż od kwietnia 2013 r. część towarów i usług opodatkowanych wcześniej stawką 8%, obecnie jest opodatkowanych stawką podstawową. Są to napoje zawierające napar z kawy lub herbaty z mlekiem, wyroby sztuki ludowej, wełna szarpana, odpady zwierzęce niejadalne (z wyjątkiem jelit, pęcherzy i żołądków), usługi radiowe i telewizyjne.

Stawka 5% ma natomiast zastosowanie do dostawy towarów wymienionej w załączniku nr 10 do ustawy. Większość towarów opodatkowanych stawką 5% to podstawowe produkty żywnościowe, np. pieczywo, nabiał, mięso i przetwory mięsne, produkty zbożowe (mąka, kasza, makaron) czy soki. Stawką 5% opodatkowane są również książki oraz czasopisma specjalistyczne. Także i tutaj niewielkie zmiany nastąpiły z początkiem kwietnia 2013 r.

Warto przy tym pamiętać, iż obniżone stawki podatku stosuje się nie tylko w przypadku sprzedaży, ale także importu towarów czy wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Najkorzystniejszą dla sprzedawcy stawką podatku jest 0%, a to dlatego, że w przypadku czynności nią opodatkowanych nie występuje podatek należny, jednakże podatnik zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Niestety zakres stosowania tej stawki był, jest i będzie bardzo ograniczony. Dotyczy ona eksportu towarów i WDT (pod pewnymi warunkami), dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 8 do ustawy (dostawa sprzętu komputerowego dla niektórych jednostek), dostawy przez sprzedawcę towarów, w stosunku do których zwrócono kupującemu VAT, usług transportu międzynarodowego itp. Stosowanie stawki w tej wysokości jest obwarowane licznymi przesłankami.

Ustawodawca przewiduje także dla niektórych czynności zwolnienie z podatku VAT. Szczegóły w tym zakresie reguluje art. 43 ustawy o VAT. Najważniejszą zmianą, jaka tutaj nastąpi z dniem 01 stycznia 2014 r. jest likwidacja zwolnienia przewidzianego dla towarów używanych. Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 2 ze zwolnienia korzystać będzie jedynie dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Nowe zwolnienie obejmie natomiast dostawę gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów, jeżeli przy ich zakupie nie przysługiwało podatnikowi odliczenie podatku VAT. Ustawodawca dodał także zwolnienie dla usług (w tym pośrednictwa), których przedmiotem są udziaływ
a) spółkach,
b) innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną
- z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi.

Niestandardowe stawki
Poza zwykłymi stawkami podatku VAT, występują także inne, które mają zastosowanie do niektórych czynności.

Pierwszą z nich jest tzw. zryczałtowany zwrot podatku przysługujący rolnikom ryczałtowym, a wypłacany im przez nabywców ich produktów rolnych i usług rolniczych. Wysokość tej „stawki” wynosi obecnie 7% i zostanie zachowana także w roku 2014.

Drugi wyjątek dotyczy usług taksówek osobowych. Otóż podatnicy trudniący się takim transportem mogą skorzystać z opodatkowania stawką ryczałtową w wysokości 4% („zwykła” stawka podatku VAT dla usług transportu osób wynosi 8%). Ta wartość stawki zostanie zachowana także w roku następnym.