Odszkodowanie dla pracownika zwolnione z podatku dochodowego?

Przeczytaj także: Zwolnienie pracownika: odprawa a podatek dochodowy

Przypadki, w których pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę bez wypowiedzenia, zostały określone w art. 55 Kodeksu pracy.
I tak pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe.(§1)
Pracownik może ponadto rozwiązać w tym trybie umowę, jeżeli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. W tej sytuacji pracownikowi przysługuje także odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.(§1¹).

Przykładem ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika jest chociażby niewypłacenie wynagrodzenia za wykonaną pracę.

Na gruncie podatku dochodowego, wypłacone w powyższy sposób odszkodowanie stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy. Należy bowiem pamiętać, że pod pojęciem takiego przychodu ustawodawca nakazuje rozumieć wszelkie świadczenia (zarówno odpłatne jak i nieodpłatne, albo częściowo odpłatne), jakie pracownik od pracodawcy otrzymał. Nie oznacza to jednak, że trzeba będzie od niego zapłacić podatek.

Art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym mówi bowiem, że zwalnia się z tego podatku otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Jak zaś słusznie zauważył m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 13.12.2012 r. nr ITPB2/415-872/12/IB, w przypadku odszkodowania wypłaconego pracownikowi na podstawie art. 55 § 1¹Kodeksu pracy mamy do czynienia z odszkodowaniem, którego zasady ustalania i wysokość wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy. Odszkodowanie takie nie znalazło się przy tym w wyjątkach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3, a w konsekwencji korzysta ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Co za tym idzie, mimo że wypłacone pracownikowi odszkodowanie stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy, jest to przychód korzystający ze zwolnienia z podatku dochodowego, w związku z czym zakłada pracy nie powinien od niego potrącać zaliczki na podatek.