Oddelegowanie do pracy za granicą a zaliczka na podatek

Przeczytaj także: Oddelegowanie pracownika: zaliczka na podatek

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Natomiast art. 3 ust. 2a ustawy o PIT stanowi, że osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy). W myśl art. 4a ustawy o PIT, wymienione wyżej przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Jak stanowi art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Powszechnie przyjmuje się, że przez centrum interesów osobistych należy rozumieć miejsce, gdzie występują powiązania rodzinne i towarzyskie danej osoby. W praktyce chodzi tutaj o sytuację, w której w danym państwie znajduje się najbliższa rodzina danej osoby (np. małżonek i dzieci). Określając centrum interesów osobistych, należy także uwzględniać powiązania społeczne, polityczne, kulturalne, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. Przez centrum interesów gospodarczych należy natomiast rozumieć miejsce, w którym jest wykonywana praca, prowadzona działalność gospodarcza, czy też miejsce posiadania majątku. Centrum interesów gospodarczych znajdować się więc będzie w praktyce w państwie, w którym osoba fizyczna posiada swoje główne źródło dochodów. O centrum interesów gospodarczych mogą decydować także takie przesłanki, jak miejsce posiadania inwestycji, konta bankowego, kontraktów czy też polis ubezpieczeniowych, miejsce, w którym ma się zaciągnięte kredyty, lub miejsce, z którego dana osoba zarządza swoim majątkiem itp.

W praktyce przyjmuje się, iż jeżeli pracownik oddelegowany do pracy zagranicę utrzymuje stały meldunek oraz więzi rodzinne w Polsce, to posiada w Polsce centrum interesów osobistych, a tym samym podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Jeżeli miejscem zatrudnienia pracownika będzie nadal Polska, a ponadto przez cały okres osoba ta pozostanie pracownikiem polskiej spółki to istnieją przesłanki, aby uznać, że w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy o PIT, pracownik będzie miał miejsce zamieszkania w Polsce (chyba że jakiekolwiek dodatkowe okoliczności będą wskazywały na odmienną interpretację). Tutaj bowiem znajdować się będzie centrum jego interesów gospodarczych w związku z czym nie utraci swojej dotychczasowej rezydencji podatkowej.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 Modelowej Konwencji OECD pensje, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (czyli w Polsce) osiąga z pracy najemnej, będą podlegać opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Zasadą jest więc opodatkowanie elementów wynagrodzenia za pracę w tym państwie w którym praca jest wykonywana, czyli w państwie w którym osoba jest obecna w trakcie wykonywania pracy.

Odstępstwem od opodatkowania dochodów z pracy najemnej w państwie faktycznego jej świadczenia są regulacje zawarte w art. 15 ust. 2 Modelowej Konwencji. Zgodnie z nim wynagrodzenia, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiąga z pracy najemnej, wykonywanej w drugim państwie, będą podlegać opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
a) odbiorca przebywa w drugim Państwie łącznie przez okres lub okresy nie dłuższe niż 183 dni podczas danego roku kalendarzowego i
b) wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w jego imieniu, który nie ma w tym drugim Państwie miejsca zamieszkania lub siedziby, oraz
c) wynagrodzenia nie są wypłacane przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Umawiającym się Państwie.

Jeżeli więc pracownik oddelegowany do pracy za granicą, spełni wszystkie powyższe przesłanki łącznie osiągnięte przez niego dochody podlegać będą opodatkowaniu w Polsce z czym będą się wiązać wszystkie obowiązki dotyczące poboru zaliczek. Natomiast jeżeli pracownik nie spełni chociażby jednego z powyższych warunków, np. będzie przebywał na terytorium innego państwa powyżej 183 dni w roku kalendarzowym, jego dochody będą opodatkowane zarówno w Polsce jak i za granicą. Na polskim pracodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika, bowiem zgodnie z art. 32 ust. 6 ustawy o PIT, zakład pracy nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez pracownika z pracy wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że dochody te podlegają lub będą podlegać opodatkowaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pracodawca nie będzie więc pobierać zaliczek na podatek dochodowy pracownika, jeżeli nie spełnia on powyższych warunków, natomiast delegowany pracownik rozliczy się z uzyskanego dochodu na podstawie przepisów obowiązujących w państwie oddelegowania. Jeżeli dochody pracownika będą podlegały opodatkowaniu także w Polsce będzie on obowiązany do złożenia zeznania rocznego na formularzu PIT-36 oraz dołączenia do niego załącznika PIT-ZG, w którym wykazuje dochód ze źródeł przychodów położonych za granicą oraz podatek zapłacony za granicą rozliczany w danym zeznaniu podatkowym.

Jednocześnie, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w Polsce pracownik winien zastosować określoną w umowie metodę unikania podwójnego opodatkowania określone w odpowiedniej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania (metoda wyłączenia z progresją lub metoda kredytu podatkowego).