Podatek dochodowy: certyfikat rezydencji co rok?

Przeczytaj także: Podatek u źródła: kłopotliwy certyfikat rezydencji

W praktyce certyfikaty rezydencji wydawane są na potrzeby zastosowania zwolnienia z opodatkowania lub redukcji stawki dla danej kategorii transgranicznych dochodów bądź przychodów; np. w zakresie opodatkowania tzw. „podatkiem u źródła” wypłacanych odsetek, należności licencyjnych oraz dywidend. Należy również podkreślić, że jako certyfikat rezydencji często błędnie traktowane jest zaświadczenie o rejestracji danego podatnika na podatek VAT, które to nie uprawnia do stosowania zwolnień/redukcji w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym.

Częstokroć certyfikat rezydencji nie zawiera informacji co do okresu jego ważności. Zarówno polskie przepisy prawa, jak i międzynarodowe prawo podatkowe nie określają precyzyjnie w takim przypadku okresu, przez jaki certyfikat rezydencji zachowuje swoją ważność. W kwestii tej do tej pory można było się spotkać z dwoma odmiennymi stanowiskami organów podatkowych i sądów administracyjnych.

Zdaniem części organów certyfikaty rezydencji wydane przez zagraniczne władze podatkowe były ważne dla celów rozliczeń polskich przez określony czas (co do zasady przez rok od momentu wydania), co wiązało się z koniecznością uzyskiwania nowych certyfikatów po upływie tego czasu.

Jednocześnie można było się spotkać ze stanowiskiem, że certyfikaty rezydencji są ważne aż do momentu zmiany stanu faktycznego w nich zawartego (w praktyce certyfikaty takie mogły być więc wykorzystywane nawet przez kilka lat, o ile dane w nich zawarte nie uległy zmianie). Stanowisko takie zajął przykładowo WSA we Wrocławiu, który w swoim wyroku z dnia 14 lipca 2011 r. (sygn. I SA/Wr 684/11) stwierdził, że „(…) w sytuacji, gdy w treści certyfikatu rezydencji nie ma wskazania co do okresu jego ważności, certyfikat taki z uwagi na fakt, że potwierdza istnienie określonego stanu faktycznego zachowuje swoją aktualność tak długo, jak długo nie ulegnie zmianie potwierdzony w nim stan faktyczny, czyli nie ulegnie zmianie miejsce zamieszkania podatnika dla celów podatkowych.” Sąd uznał, że pomimo obowiązku posiadania przez płatnika aktualnego certyfikatu rezydencji, nie ma podstawy prawnej do narażania kontrahentów na długotrwałe procedury oraz koszty, wiążące się z uzyskaniem kolejnego certyfikatu rezydencji podatkowej w przypadku dysponowania przez kontrahentów tymi wciąż aktualnymi. Stanowisko to zostało potwierdzone również m.in. w wyroku WSA w Krakowie z dnia 10 lutego 2012 r. (sygn. I SA/Kr 1869/11), w którym sąd orzekł: „Jeżeli zatem z oświadczenia podatnika wynika, że stan faktyczny wskazany w posiadanym certyfikacie rezydencji nie uległ zmianie to brak jest uzasadnienia dla uzyskiwania kolejnych certyfikatów.”

Spory pomiędzy podatnikami i płatnikami a organami podatkowymi mogą zakończyć się z wejściem w życie nowelizacji ustaw o podatku dochodowym, zaplanowanej na 1 stycznia 2014 r. Kwestia ta została mianowicie uregulowana w projekcie zmian do ww. ustaw podatkowych z dnia 29 maja 2013 r. Niestety Ministerstwo Finansów zdecydowało się na implementowanie do porządku prawnego podejścia mniej przyjaznego dla podatników - zgodnie z planowanymi zmianami płatnik będzie mógł uwzględniać przy poborze podatku certyfikat rezydencji bez określonego terminu ważności, ale jedynie w ciągu 12 miesięcy od dnia jego wydania. Natomiast w sytuacji, gdyby dane zwarte w takim certyfikacie uległy zmianie jeszcze przed upływem wskazanego powyżej rocznego okresu ważności ww. certyfikatu (np. zmiana siedziby/miejsca zamieszkania), płatnik byłby zobligowany do aktualizacji takiego certyfikatu (w praktyce zdobycia nowego certyfikatu). Wskazane powyżej regulacje nie mają jeszcze charakteru obowiązującego, ale wskazują, w jaki sposób kwestia ta interpretowana jest przez fiskusa.