Składki ZUS i na ubezpieczenie zdrowotne po likwidacji firmy

Przeczytaj także: Kiedy składki ZUS odliczane od dochodu?

Przypomnijmy, płacone z tytułu prowadzonej firmy składki na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorca może rozliczać w dwojaki sposób: jako odliczenie od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym bądź też zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodu. Ta druga forma rozliczenia składek przysługuje jedynie tym podatnikom, którzy rozliczają się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych wg skali podatkowej bądź płacą podatek liniowy (a więc podatek płacą od uzyskanego dochodu).

Warto przy tym pamiętać, że ustawodawca pozwala na zaliczenie do kosztów jedynie tych składek na ubezpieczenie społeczne, które faktycznie zostały zapłacone (stosowana jest tutaj zatem metoda kasowa). Na powyższe muszą zwrócić szczególną uwagę przedsiębiorcy, którzy likwidują działalność gospodarczą. Jak już bowiem podkreślono wyżej, składki ZUS za dany miesiąc są płatne w miesiącu następnym (do 10-tego lub 15-tego dnia następnego miesiąca). Podatnik oczywiście może je opłacić wcześniej, ale nie musi i mało kto się na to decyduje.

Co za tym idzie, trzymając się ustawowych terminów ostatnią składkę na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorca likwidujący firmę zapłaci już po jej likwidacji w następnym miesiącu. Wydatek taki w momencie jego poniesienia nie będzie wykazywał związku z tą działalnością i nie będzie mógł zostać zaliczony w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Nie oznacza to jednak, że prawo do uwzględnienia w rachunku podatkowym takiej składki bezwzględnie przepada. Podatnik będzie mógł ją bowiem uwzględnić poprzez pomniejszenie o nią podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym (jako odliczenie od dochodu), lecz dokona tego dopiero w zeznaniu rocznym.

Do powyższego postępowania bardzo zbliżona jest sytuacja, w której to składki ZUS są odliczane od podstawy opodatkowania, a nie zaliczane w ciężar kosztów. Przy jej ustaleniu za dany okres rozliczeniowy przedsiębiorca także uwzględnia jedynie zapłacone składki (czyli z reguły dotyczące miesięcy wcześniejszych), a co za tym idzie, na etapie obliczania ostatniej zaliczki na podatek nie uwzględni ostatniej zapłaconej składki na ubezpieczenie społeczne. Składkę tę będzie jednak mógł odliczyć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym przy sporządzaniu rozliczenia rocznego.

Co się natomiast tyczy składek na ubezpieczenie zdrowotne, także za dany miesiąc są one płatne w miesiącu następnym (w takim samym terminie jak składki ZUS) – przy czym składki te nie pomniejszają kosztów czy też podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym a sam podatek. Odliczeniu podlega 7,75% podstawy wymiaru tejże składki. Podobnie jak w przypadku składek ZUS, tak i przy ubezpieczeniu zdrowotnym należy stosować metodę kasową, a więc odliczyć można jedynie te składki, które faktycznie zostały zapłacone. Schemat postępowania jest tutaj identyczny jak w przypadku składek ZUS pomniejszających podstawę opodatkowania.

Warto pamiętać, że zapłacone z tytułu prowadzonej firmy składki zarówno na ubezpieczenie społeczne jak i na ubezpieczenie zdrowotne niekoniecznie muszą być uwzględniane przy ustalaniu podatku dochodowego z działalności gospodarczej. Jeżeli podatnik uzyskuje także inne dochody podatkiem dochodowym opodatkowane nie ma przeszkód, aby w zeznaniu rocznym odliczył je od dochodu/podatku z tych innych źródeł (np. umowa zlecenie, umowa o pracę, renta).