Gospodarstwo rolne a wspólne rozliczenie małżonków

Przeczytaj także: PIT 2012: wspólne zeznanie = mniejszy podatek?

Rozpatrzmy następującą sytuację: Małżonkowie prowadzą wspólnie gospodarstwo rolne. Dodatkowo mąż zatrudnił się w pobliskiej firmie w oparciu na umowę o pracę. Pracodawca wystawił mu informację PIT-11 dotyczącą uzyskanych dochodów w roku 2012. Oprócz dochodów z gospodarstwa rolnego oraz pracy małżonkowie nie uzyskują innych dochodów. W związku małżeńskim pozostawali przez cały 2012 rok i istniała między nimi wspólność majątkowa. Czy w takim przypadku mąż może rozliczyć dochody z pracy wspólnie z żoną?

Na wstępie warto wspomnieć, że dochody z gospodarstwa rolnego w ogóle nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Co za tym idzie, dochody uzyskiwane z prowadzonego gospodarstwa rolnego nie są zwolnione z podatku, a w ogóle nie podlegają opodatkowaniu. W konsekwencji oczywiście dochodów tych nie łączy się z dochodami z innych źródeł, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Osoba fizyczna, która oprócz dochodów z działalności rolniczej, nie uzyskuje w danym roku podatkowym innych dochodów opodatkowanych podatkiem dochodowym, nie ma przy tym obowiązku składania zeznania podatkowego za ten rok. Co za tym idzie, co do zasady żona z naszego przykładu z urzędem skarbowym w ogóle nie musi się rozliczyć.

Opodatkowane są natomiast przychody ze stosunku pracy. Ustawodawca w art. 10 ust. pkt 1 ustawy wskazał bowiem, że jednym ze źródeł przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przypomnijmy także, że przychody z pracy podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Podatnik musi się z nich rozliczyć w terminie do końca kwietnia roku podatkowego następującego po tym, którego przychody te dotyczą (chyba że rozliczenia takiego wcześniej dokona płatnik na wniosek podatnika).

Jeżeli poza przychodami z pracy nie zostały uzyskane inne przychody opodatkowane podatkiem dochodowym, rozliczenia należy dokonać na formularzu oznaczonym symbolem PIT-37 i taki formularz winien złożyć mąż z naszego przykładu.

Co się natomiast tyczy wspólnego opodatkowania małżonków, kwestia ta została uregulowana w art. 6 ustawy. Przepis ten mówi, że małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Jednakże małżonkowie podlegający w Polsce niegraniczonemu obowiązkowi podatkowemu (z pewnym wyjątkiem, który jednak u nas nie ma zastosowania), między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów. W takim przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Wspólne opodatkowanie nie ma jednak zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków mają zastosowanie przepisy art. 30c (podatek liniowy), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (za wyjątkiem opodatkowania w ten sposób przychodów z prywatnego najmu) lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Powyższe stosuje się również w sytuacji, gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany wg skali podatkowej, lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.

W naszym przykładzie wszystkie przesłanki pozytywne wymagane do wspólnego rozliczenia zostały spełnione (czyli podatnicy pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i przez cały rok istniała między nimi wspólność majątkowo; ponadto jeden z małżonków nie uzyskał w ogóle dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym). Nie została też spełniona żadna z przesłanek negatywnych (czyli do żadnego z małżonków nie ma zastosowania podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany, czy podatek tonażowy).

Nie ma zatem przeszkód, aby nasi małżonkowie rozliczyli się z podatku dochodowego za ubiegły rok wspólnie. Aby jednak to nastąpiło, wspólny PIT-37 musi zostać złożony w urzędzie skarbowym do końca kwietnia bieżącego roku.