Podatek PCC gdy umowa pożyczki z rodziną?

Przeczytaj także: Sankcyjna stawka podatku PCC bez odsetek za zwłokę

Nierzadko zdarza się, że o pomoc finansową przedsiębiorca zwraca się do swojej rodziny. Pożyczki od najbliższych generalnie nie są objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych (2% otrzymanej kwoty), pod warunkiem jednak, że pieniądze zostaną pożyczone od członka rodziny należącego do tzw. zerowej grupy podatkowej, do której zaliczają się: małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo, wnuki, dziadkowie, ojczym i macocha. Jeśli jednak pożyczana kwota jest wyższa niż 9 637 zł, o pożyczce należy powiadomić urząd skarbowy (na druku PCC-3). W przeciwnym razie fiskus upomni się o 2-proc. podatek. Ostatnim wymogiem jest przekazanie pieniędzy za pomocą przelewu na rachunek bankowy czy przekazu pocztowego (w przypadku gotówki należy zapłacić podatek).
Podatnik ma dwa tygodnie, licząc od dnia zawarcia umowy, na przedłożenie fiskusowi deklaracji PPC-3, w której musi wykazać pożyczoną kwotę.

Niższy limit dla dalszej rodziny i znajomych
Jeśli pożyczkodawcą będą teściowie, zięć lub synowa (należący do I grupy podatkowej), zwolnienie z podatku będzie możliwe tylko do kwoty 9 637 zł – nadwyżka ponad tę kwotę zostanie już opodatkowana. W przypadku dalszej rodziny (osoby poza zerową i I grupą podatkową) i osób niespokrewnionych limity są niższe: 5 000 zł, gdy pożyczki udziela jedna osoba, lub 25 000 zł, jeśli wierzycieli jest więcej. Co ważne, ostatnie dwa limity dotyczą okresu 3 letniego.

Kolejny podatek w przypadku odsetek
Ponadto, jeśli umowa przewiduje, że od kwoty pożyczki będą wypłacane odsetki, przedsiębiorca w imieniu udzielającego pożyczki będzie musiał odprowadzić od nich zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 19%. Odsetki stanowią bowiem dla pożyczkodawcy przychód, a pożyczkobiorca występuje w tej sytuacji w roli płatnika. Na rozliczenie podatku ma czas do 20 dnia miesiąca, w którym pobrano podatek. Jako płatnik zobowiązany będzie poza tym do przekazania do końca stycznia następnego roku deklaracji PIT-8AR, w której wykaże pobraną zaliczkę.

Kiedy podatnik zapomni o odsetkach…
Brak terminowego złożenia przez pożyczkobiorcę deklaracji PIT-8AR jest równoznaczny z nałożeniem na płatnika kary grzywny (obecnie wynosić ona może od 160 zł do 32 000 zł). Kary uniknie tylko wtedy, gdy o nieterminowym złożeniu deklaracji i przyczynach zwłoki zawiadomi urząd skarbowy (tzw. instytucja czynnego żalu). Odpowiedzialnością karną skarbową zagrożone jest także samo niepobranie lub nieodprowadzenie pobranej zaliczki na podatek. W tym przypadku, jeżeli wysokość zaliczki nie przekroczy 8 tys. zł przedsiębiorca odpowie za wykroczenie. Natomiast powyżej tej kwoty grozi już odpowiedzialność za przestępstwo skarbowe.


Katarzyna Miazek, Dominik Mędrzycki