Specjalne strefy ekonomiczne: zwolnienie z podatku

Przeczytaj także: Polski przedsiębiorca na Białorusi - ulgi podatkowe w SSE

Powyższe sformułowanie wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 grudnia 2012 r. (sygn. II FSK 805/11). Omawiany wyrok został wydany w związku ze skargą kasacyjną skierowaną na orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (sygn. III SA/Wa 1546/10) oddalającego skargę na wydaną interpretacje indywidualną. W sprawie przedstawiono następujący stan faktyczny: Spółka X prowadzi działalność gospodarczą na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Mimo tego nie skorzystała jeszcze ze zwolnienia podatkowego, o którym jest mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z r. 2011 nr 74 poz. 397 z późn. zm.) – powoływanej dalej jako "u.p.d.o.p.". Spółka bowiem wykazała jak dotychczas jedynie straty podatkowe, których nie rozliczała.

W tym stanie rzeczy Spółka zadała pytanie, czy może rozpocząć korzystanie ze zwolnienia podatkowego, o którym jest mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p., w przyszłości, od początku dowolnie wybranego przez siebie roku podatkowego, pomimo, że Spółka uzyskała zezwolenie i faktycznie rozpoczęła już wcześniej działalność produkcyjną na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.

Minister Finansów nie zgodził się ze stanowiskiem spółki, gdyż w jego ocenie, literalne brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p. nie daje podstawy do przyjęcia konkluzji przedstawionej we wniosku. Zwolnienie to powstaje z mocy prawa i podatnik nie ma możliwości kształtowania jego warunków. Zarówno przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i przepisy ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. Z r. 2007 nr 42 poz. 274 z późn. zm.) nie wskazują konkretnego momentu powstania zwolnienia. Natomiast w świetle § 5 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 2006 r. w sprawie tarnobrzeskiej strefy ekonomicznej (Dz. U. z r. 2006 nr 215 poz. 1581 z późn. zm.) – powoływanej dalej jako "rozporządzenie o TSSE", zwolnienie od podatku dochodowego z tytułu kosztów nowej inwestycji przysługuje począwszy od miesiąca, w którym poniesiono wydatki inwestycyjne w okresie od dnia uzyskania zezwolenia. Organ zwrócił uwagę na zasadę ścisłej interpretacji przepisów dotyczących ulg i zwolnień podatkowych oraz zakaz stosowania wykładni rozszerzającej na gruncie prawa podatkowego. Zaakceptowanie stanowiska Spółki wymagałoby zastosowania wykładni rozszerzającej § 5 ust. 1 rozporządzenia TSSE i przyjęcie, że miesiąc poniesienia pierwszych wydatków inwestycyjnych stanowi jedynie pierwszy z możliwych momentów skorzystania ze zwolnienia podatkowego.

Spółka X wniosła skargę na powyższą interpretację do sądu administracyjnego. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił ją jako bezzasadną. Sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko organu interpretacyjnego, że decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma dyspozycja § 5 rozporządzenia TSSE – ustalająca moment powstania opisywanego zwolnienia podatkowego.

W związku z oddaleniem skargi Spółka wniosła na powyższy wyrok skargę kasacyjną podnosząc zarzut naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 17 ust. 1 pkt 34 oraz art. 17 ust. 4 u.p.d.o.p. oraz § 5 rozporządzenia TSSE poprzez ich błędną wykładnię, powodująca przyjęcie, że Spółka nie jest uprawniona do wyboru momentu rozpoczęcia korzystania ze zwolnienia podatkowego, o którym jest mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p.

Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się błędnej wykładni wymienionych przepisów. W uzasadnieniu podzielił stanowisko prezentowane przez WSA. Sąd powołując się na § 5 ust. 1 rozporządzenia TSSE uznał, iż zwolnienie od podatku dochodowego z tytułu kosztów nowej inwestycji przysługuje przedsiębiorcy, począwszy od miesiąca, w którym poniósł wydatki inwestycyjne w okresie od dnia uzyskania zezwolenia, aż do wyczerpania dopuszczalnej pomocy regionalnej i w ten sposób doprecyzowuje art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p. Datą początkową zwolnienia jest więc "data wydatków inwestycyjnych poniesionych po uzyskaniu zezwolenia w danym roku podatkowym". Datę końcową wyznacza z kolei "wyczerpanie dopuszczalnej pomocy regionalnej". W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego dopatrywanie się w użytych w art. 17 ust. 4 i ust. 5 u.p.d.o.p. słowach: "zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 34, przysługuje podatnikowi" oraz "w razie cofnięcia zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 34, podatnik traci prawo do zwolnienia", podstawy dla konstruowania tezy o prawie podatnika do wyboru momentu rozpoczęcia korzystania ze zwolnienia jest niczym innym, jak zwykłym nieporozumieniem. Ponadto NSA stwierdził: Podatnik niewątpliwie może korzystać z przysługującego mu uprawnienia po upływie pewnego czasu od daty początkowej zwolnienia. Nie ma on przecież obowiązku realizacji tego, co jest jego prawem. Nie sposób jednak założyć, iż w świetle całkowicie jasnej w swoim brzmieniu regulacji prawnej, dysponuje on prawem "przesunięcia" owego korzystania poza prawnie określone ramy.

Podsumowując podatnik może (ale nie musi) skorzystać z przysługującego mu podmiotowego prawa w postaci zwolnienia od podatku dochodowego z tytułu kosztów inwestycji wynikającego z u.p.d.o.p oraz przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych. Jednakże uprawnienie to przysługuje tylko w momencie (w miesiącu) rozpoczęcia inwestycji oraz nie uprawnia podatnika do wyboru dowolnego innego miesiąca w ramach przysługującego mu pozwolenia na działalność w specjalnej strefie ekonomicznej i do określonego limitu.