Otrzymany rabat a wartość początkowa środka trwałego

Przeczytaj także: Koszty firmy: remont i modernizacja środka trwałego

Sposób ustalenia wartości początkowej środka trwałego został określony w art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten wskazuje, że za wartość tę uważa się cenę nabycia, w razie odpłatnego nabycia składnika majątku. Ceną nabycia z kolei jest kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

Warto wskazać, iż identyczna regulacja znalazła się w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przytoczone przepisy mówią o kwocie należnej zbywcy, a więc kwocie, którą nabywca jest zobowiązany zapłacić sprzedawcy (pomniejszonej o podatek VAT, jeżeli ten podlega odliczeniu). Co za tym idzie, w przypadku otrzymania rabatu czy upustu od sprzedawcy, kwota ta ulega obniżeniu. Tym samym okoliczność taka wpływa na zmniejszenie wartości początkowej środka trwałego.

Sytuacja jest prosta, gdy rabat taki został otrzymany jeszcze przed oddaniem środka trwałego do używania. Wtedy wprost zmniejsza jego wartość początkową i już pierwszy odpis amortyzacyjny będzie naliczony od prawidłowej (obniżonej) wartości.

W rzeczywistości gospodarczej jednak występują przypadki, że rabat taki zostaje udzielony później, już po oddaniu środka trwałego do używania oraz rozpoczęciu jego amortyzacji. Jak w takiej sytuacji się zachować?

Odpowiedzi na takie pytanie starał się udzielić Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 23.02.2011 r., nr ILPB4/423-317/10-2/DS.

Organ podatkowy wskazał, że zastosowanie winien tutaj znaleźć art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mówiący (identyczna regulacja znajduje się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych), że nie uważa się za koszty uzyskania przychodu odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 16a - 16m, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Zdaniem organu „(…) Fakt, że sprzedawca danego środka trwałego w wyniku zastosowanego rabatu wystawia fakturę korygującą zmieniającą cenę, nie wpływa na wartość początkową środka trwałego. Obniżenie ceny nie powoduje więc obowiązku skorygowania wartości początkowej. Spółka nie ma również obowiązku dokonania korekty wstecz już poczynionych odpisów amortyzacyjnych.

Jednakże w związku z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w miesiącu otrzymania korekty faktury i zwrotu wydatków, Spółka powinna zmniejszyć bieżące koszty uzyskania przychodów o taką kwotę (część) dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych, w jakiej - proporcjonalnie - pozostaje kwota wynikająca z otrzymanej korekty faktury do wysokości wartości początkowej tego środka.

Z dokonywanych po omawianym zdarzeniu odpisów amortyzacyjnych należy wydzielić część równą kwotowo otrzymanemu zwrotowi wydatków i tak wydzielona część odpisów - w myśl wyżej powołanej regulacji - nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. (…)”

Ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu można by jednak polemizować. Uznał on bowiem, że udzielony rabat należy traktować jako zwrot wydatków na nabycie środka trwałego i na bieżąco zmniejszać koszty uzyskania przychodu z tytułu dokonywanych odpisów amortyzacyjnych o jego wartość.

Otrzymany rabat jednakże zmniejsza kwotę należną zbywcy, a co za tym idzie, zgodnie z definicją wartości początkowej, określoną w ustawach o podatku dochodowym, ma wpływ na wartość początkową, jako że zmniejsza cenę nabycia. Co za tym idzie, sporną jest kwestia, czy przytoczony wyżej przez fiskusa przepis w ogóle w takim przypadku winien mieć zastosowanie i czy nie należy skorygować wartości początkowej środka trwałego.

Z uwagi na pojawiające się wątpliwości w tej materii warto wystąpić do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Trudno bowiem określić, jakie stanowisko przyjmie organ podatkowy właściwy dla podatnika w przypadku wystąpienia takiej sytuacji, a interpretacja ochroni podatnika przed ewentualnym sporem s fiskusem.