Czynsz najmu samochodu osobowego a kilometrówka

Przeczytaj także: Prywatny samochód w firmie bardziej opłacalny?

Przypomnijmy, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (odpowiednikiem tej regulacji w podatku dochodowym od osób prawnych jest art. 16 ust. 1 pkt 51) nie zalicza się do podatkowych kosztów uzyskania przychodu poniesionych wydatków z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego (w przypadku CIT chodzi zaś jedynie o takie samochody, które nie stanowią własności firmy) w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. W celu ustalenia faktycznego przebiegu samochodu podatnik jest obowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Problemem, z jakim borykają się przedsiębiorcy, jest określenie jakie wydatki należy uznać za wydatki poniesione „z tytułu używania” samochodu osobowego (sformułowanie użyte przez ustawodawcę w przytoczonych wyżej przepisach).

Organy podatkowe twierdzą, iż chodzi tutaj nie tylko o wydatki związane z eksploatacją pojazdu (paliwo, remonty, części zamienne, przeglądy, opłaty parkingowe czy autostrady itp.), ale także o koszty nabycia prawa do używania takiego pojazdu, a więc w przypadku jego najmu płacony z tego tytułu czynsz. Stanowisko fiskusa jest tutaj jednoznaczne.

Często z powyższym zgadzają się także sądy administracyjne. Te jednak nie są już tak jednomyślne, jak organy podatkowe. Otóż stronę fiskusa potwierdził m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 marca 2010 r., syng. Akt II FSK 1890/08).

Z drugiej jednak strony Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 2030/10 stwierdził zgoła co innego. W swoim rozstrzygnięciu NSA zwrócił m.in. uwagę na rozbieżności interpretacyjne w tej materii. I tak wyroki NSA z dnia 8 lutego 2007r., Sygn. akt II FSK 189/06; przytoczony wyżej z dnia 25 marca 2010r., Sygn. akt II FSK 1890/08 oraz wyrok WSA w Gliwicach z dnia 15 lutego 2007r., Sygn. akt I SA/GL 377/06, przychylają się do stanowiska fiskusa wcześniej przedstawionego (tj. do wydatków objętych limitem określonym w art. 16 ust. 1 pkt 51 updop zalicza się także czynsz za najem samochodu).

Odmienny pogląd przyjęto z kolei np. w wyroku WSA w Warszawie z dnia 29 lipca 2004r., Sygn. akt III SA/Wa 1073/03.

NSA w wyroku z 25 marca 2010 r., syng. Akt II FSK 1890/08 przychylił się do poglądu zawartego w ostatnim z wymienionych. Jego zdaniem czynsz najmu samochodów nie mieści się w pojęciu kosztów eksploatacyjnych pojazdu, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 updop. Opłaty czynszowe nie stanowią bowiem kosztów o charakterze eksploatacyjnym.

Jak czytamy w uzasadnieniu: „(…) nie ma racji organ interpretacyjny wskazując, że »koszty używania « samochodu osobowego w rozumieniu powołanego art. 16 ust. 1 pkt 51 oznaczają również inne koszty niż koszty eksploatacji samochodów osobowych. Świadczy o tym część przytoczonego przepisu po średniku »wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu «. Przebieg pojazdu nie może być utożsamiany w jakikolwiek sposób z opłatami, które nie podlegają tego rodzaju statystycznej kalkulacji. Potwierdzają to również zapisy ewidencji przebiegu pojazdu. Takie wymagania określone zostały w art. 16 ust. 5 u.p.d.o.p., zgodnie z którymi podatnik, aby zaliczyć w koszty tego rodzaju wydatki obowiązany jest prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, która powinna zawierać co najmniej następujące dane: nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu, numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika, kolejny numer wpisu, datę i cel wyjazdu, opis trasy (skąd - dokąd), liczbę faktycznie przejechanych kilometrów, stawkę za jeden kilometr przebiegu, kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu oraz podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.(…)

Przepisu tego jednoznacznie wynika, że »koszty używania«, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 u.p.d.o.p odnoszą się do kosztów eksploatacyjnych samochodów osobowych związanych z ilością przejechanych kilometrów i pojemnością silnika. To w odniesieniu do tych danych następuje określenie »stawki za jeden kilometr przebiegu«. Potwierdzają to również limity wynikający z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.) odnoszone do przebiegu pojazdu za 1 kilometr oraz pojemności skokowej silnika. Bez wpływu na ukształtowaną w ten sposób stawkę pozostaje to czy podatnik został zobowiązany do zapłaty czynszu w związku z korzystaniem z samochodów osobowych niestanowiących składników jego majątku.

Zatem ta część ponoszonych przez podatnika wydatków nie mieszcząc się ,,kosztach używania" samochodów osobowych powinna zostać rozliczona jako koszt uzyskania przychodów na zasadzie ukształtowanej art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.(…)”