Bony towarowe w podatku VAT

Przeczytaj także: Wydawanie bonów różnego przeznaczenia w świetle CIT i VAT

Bony takie są, przykładowo, przekazywane pracownikom w ramach premii lub nagrody, ewentualnie przekazywane są organizatorom konkursów jako forma nagrody od sponsora lub stanowią nagrodę wręczaną zwycięzcy konkursu organizowanego przez daną firmę. Warto zatem zastanowić się w jaki sposób i czy w ogóle przekazanie bonów towarowych podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na wstępie należy zauważyć, iż przekazanie kwoty pieniędzy, o ile nie jest związane z konkretną transakcją (dostawą towarów lub świadczeniem usług), w ogóle nie podlega zakresowi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Inaczej rzecz ujmując przekazanie pieniędzy bez związku z określoną transakcją jest neutralne na gruncie podatku VAT, stąd też wszelkiego typu darowizny pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Bardziej złożonym zagadnieniem jest, czy przekazanie bonu towarowego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT. Trzeba w tym miejscu zauważyć, iż pojęcie bonu towarowego nie jest zdefiniowane w przepisach ustawy o VAT. Natomiast Internetowy Słownik Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) definiuje „bon” jako „dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sumy pieniędzy lub usług”. Zatem „bon” w powyższym znaczeniu mieści się – w rozumieniu prawa cywilnego – w zakresie pojęcia znaku legitymującego.

Jak wskazano powyżej, bony stanowią znaki legitymacyjne, które nie dotyczą konkretnego świadczenia. Jasne jest, że przekazane bony nie reprezentują uprawnienia do skonkretyzowanego świadczenia - posiadacz bonu może go zrealizować przy zakupie różnych towarów lub usług. W konsekwencji zastępują one środek płatniczy (pieniądze). Wniosek ten nakazywałby traktować przekazanie bonu na równi z przekazaniem pieniędzy.
A jak zagadnienie to wygląda na gruncie przepisów o VAT?
Otóż, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na marginesie wypada tylko dodać, iż w pewnych okolicznościach również czynności nieodpłatne podlegać mogą opodatkowaniu.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez towar natomiast – na gruncie przepisów o VAT – należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W tym miejscu warto odwołać się do prawa cywilnego – w rozumieniu Kodeksu Cywilnego znak legitymujący nie jest rzeczą (art. 7 ust. 1, art. 2 pkt 22 ustawy o VAT). W konsekwencji „bon”, czyli jak już wspomniano znak legitymacyjny nie może być towarem, nie jest bowiem rzeczą.

Przez świadczenie usług - jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Jak już wspomniano, bon stanowi potwierdzenie uprawnienia do skorzystania z pewnego świadczenia w przyszłości. Jednak samo przekazanie bonu nie może być traktowane jako świadczenie.

Reasumując, zarówno ekonomiczny aspekt, jak i analiza przepisów o VAT wskazują, iż przekazanie bonu nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu. Podobne stanowisko przyjął także Minister Finansów (vide: interpretacja indywidualna z 25 października 2011 r., sygn. IPPP3/443-1043/11-2/JK; interpretacja indywidualna z 15 września 2011 r., sygn. ILPP2/443-955/11-2/MR).

Podsumowując zatem – przekazanie bonów towarowych nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie wiąże się z żadnymi obowiązkami na gruncie tego podatku.

Na zakończenie warto wyjaśnić, iż powyższe rozważania dotyczą tylko i wyłącznie bonów, które uprawniają obdarowanego do wyboru (w pewnym zakresie), jakiego rodzaju towaru lub usługi chce za podarowany bon otrzymać. Nie należy zatem wprost odnosić tez tego artykułu do np. voucherów uprawniających do bezpłatnego biletu do kina.