Stawka ryczałtu gdy przychód z nieodpłatnych świadczeń

Przeczytaj także: Ryczałt ewidencjonowany a nieodpłatne użytkowanie lokalu

Rozpatrzmy następującą sytuację: Podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem. Zajmuje się m.in. handlem (opodatkowanym stawką 3%) świadczeniem usług budowlanych (opodatkowanych stawką ryczałtu 5,5%) oraz usług transportu towarów taborem samochodowym o ładowności poniżej 2 ton (opodatkowanych stawką ryczałtu 8,5%). W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą otrzymał od swojego kontrahenta nieodpłatne świadczenie. Czy świadczenie to należy opodatkować podatkiem dochodowym, a jeśli tak to jaką stawką podatku?

Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej ustawa o ryczałcie ewidencjonowanym) mówi w art. 6 ust. 1, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych. Nie określa ona jednak, co należy rozumieć pod pojęciem owych przychodów, a w zakresie tym odsyła do art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof).

Przepis ten w ust. 1 wskazuje, że za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Art. 14 ust. 2 pkt 8 updof doprecyzowuje tutaj, że przychodem takim jest także wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Trzeba przy tym pamiętać, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 125 updof z podatku tego została zwolniona wartość takich świadczeń otrzymana od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli zatem kontrahent, od którego nasz przedsiębiorca otrzymał nieodpłatne świadczenie, jest z nim odpowiednio spokrewniony, podatku z tytułu otrzymania tego świadczenia zapłacić nie będzie trzeba. W przeciwnym razie jego wartość należy doliczyć do przychodów z prowadzonej działalności i opodatkować podatkiem dochodowym.
Dodajmy w tym miejscu, że wartość takich świadczeń ustala się na podstawie art. 11 ust. 2-2b updof. Przepisy te wskazują, że wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. Z kolei wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Oczywiście, jeżeli otrzymane świadczenie było częściowo odpłatne, przychód należy rozpoznać jedynie w tej części, w której otrzymano je nieodpłatnie.

Ponieważ nasz przedsiębiorca korzysta z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym, konieczne jest tutaj określenie także prawidłowej stawki podatku dla przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że odpowiedzi w tym zakresie nie znajdziemy bezpośrednio w przepisach ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Stawka podatku nie jest przy tym zależna od tego, jakiego rodzaju inne przychody (jakimi stawkami opodatkowane) podatnik uzyskuje. Otóż w art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. e) ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym ustawodawca wskazał, że wg stawki ryczałtu 3% należy opodatkować przychody, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 updof. Mieszczą się tutaj zatem także przychody z nieodpłatnych świadczeń, które ustawodawca wskazał w art. 14 ust. 2 pkt 8 updof.