Amortyzacja używanego samochodu osobowego

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Stawka amortyzacji wynikająca z Wykazu Rocznych Stawek Amortyzacyjnych, będącego załącznikiem do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof), dla samochodów osobowych została określona na poziomie 20%. Jak łatwo policzyć, okres amortyzacji w takim przypadku wynosi 5 lat. Nie jest przy tym możliwe zastosowanie dla takich pojazdów metody degresywnej amortyzacji. Obejmuje ona co prawda środki transportu, jednakże ustawodawca wskazał wprost, że jedynie te, które nie stanowią samochodów osobowych. Nie można ich także zamortyzować jednorazowo.

Dla tego typu pojazdów zastosowanie ma natomiast art. 22j updof, który mówi, kiedy jest możliwe ustalenie indywidualnych stawek amortyzacyjnych. Niestety o stosowaniu tego przepisu mogą w zasadzie zapomnieć nabywcy nowych samochodów. Dlaczego?

Otóż przytoczony przepis wskazuje, że podatnicy co do zasady mogą ustalić indywidualne stawki amortyzacyjne jedynie dla używanych tudzież ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. W przypadku środków transportu okres amortyzacji nie może jednak być krótszy aniżeli 30 miesięcy, a więc 2,5 roku. Jak łatwo policzyć, roczna stawka amortyzacji może wynosić nawet 40% - jest zatem dwukrotnie wyższa od tej, która została przewidziana w Wykazie Rocznych Stawek Amortyzacyjnych (dzięki czemu wydatek związany z nabyciem takiego pojazdu zostanie odniesiony w ciężar kosztów w dwukrotnie krótszym okresie).

Jak jednak już podkreślono wyżej, zastosowanie tej preferencji tyczy się jedynie używanych lub ulepszonych środków trwałych. Środki transportu uważa się natomiast za:

1. używane - jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy, lub
2. ulepszone - jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.

Podatnik zatem musi albo ponieść odpowiednio wysokie nakłady na dany składnik majątku po jego nabyciu, albo też udowodnić, że samochód był już określony czas (co najmniej pół roku) używany.

Warto przy tym bliżej przyjrzeć się tutaj definicji używanego środka trwałego. Otóż zgodnie z przytoczonymi przepisami taki składnik majątku musi być wykorzystywany przez okres co najmniej 6 miesięcyprzed nabyciem. Tym samym aby składnik majątku mógł zostać uznany za używany, musi zostać nabyty – nie można go wytworzyć. Ponadto to wcześniejszy właściciel musiał go używać przez określony czas, aby obecnie podatnik mógł zastosować indywidualną stawkę amortyzacji. Jeżeli zatem przykładowo podatnik nabył nowy samochód osobowy, używał go kilka lat na swoje cele prywatne, po czym postanowił przekazać go na cele prowadzonej firmy i amortyzować, zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacji nie będzie możliwe. Taki pojazd bowiem przed nabyciem go przez podatnika nie był wykorzystywany przez wskazany okres czasu.

Przytoczone przepisy nie zawierają natomiast warunku, aby to ostatni właściciel pojazdu musiał go wykorzystywać przez określony czas, by obecnie nabywający go podatnik mógł zastosować indywidualną stawkę amortyzacji. Warto jednak pamiętać, że ustawodawca nie wskazał, na podstawie jakich dokumentów należy potwierdzić okres używania pojazdu. W praktyce przyjęło się potwierdzanie powyższego kartą pojazdu czy też książką serwisową. Także dowód rejestracyjny pojazdu ma tutaj istotne znaczenie dowodowe.

Nie jest ważne także to, czy pojazd taki był wcześniej wykorzystywany na cele prowadzonej działalności gospodarczej, czy też prywatnie jak też, czy auto nabyto w kraju, czy za granicą. Także sposób nabycia nie ma znaczenia (odpłatnie lub nieodpłatnie).