Likwidacja spółki jawnej: spis z natury i VAT-Z

Przeczytaj także: Kasa fiskalna w remanencie likwidacyjnym firmy

Art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT mówi, że opodatkowaniu tym podatkiem podlegają także towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej. W takiej sytuacji należy sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki. Informację o dokonanym spisie, a także o ustalonej na jego podstawie wartości i kwocie podatku należnego, załącza się do deklaracji podatkowej składanej w urzędzie skarbowym za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki (art. 14 ust. 5 ustawy o VAT). Wartość spisu wykazywana jest także w deklaracji VAT (po stronie podatku należnego).

Co ważne, spisem obejmuje się jedynie te towary (przy czym należy pamiętać, że chodzi tutaj nie tylko o towary handlowe czy produkty lub materiały, ale także o inne środki obrotowe oraz środki trwałe), w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony (art. 14 ust. 4 ustawy o VAT).

Obowiązek podatkowy sporządzenia spisu z natury powstaje w dniu rozwiązania spółki (art. 14 ust. 6 ustawy o VAT). Oczywiście wykazane w nim towary trzeba wycenić. W tym zakresie należy zastosować regułę określoną w art. 29 ust. 10 ustawy o VAT (o czym z kolei mówi art. 14 ust. 8 ustawy), który to mówi, że podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów (tutaj na dzień sporządzenia spisu, czyli likwidacji spółki). Do towarów objętych spisem stosowane są te same stawki podatku, które miałyby zastosowanie w przypadku odpłatne zbycia towarów ujętych w spisie. Trzeba przy tym pamiętać, że zobowiązanym do sporządzenia spisu jest podatnik, a więc w naszym przypadku spółka jawna.
Z kolei art. 96 ust. 6 ustawy o VAT mówi, iż czynny podatnik VAT, który zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, winien zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie takie stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Zgłoszenia takiego dokonuje się na formularzu VAT-Z.

Niestety ustawodawca nie wskazał wprost, w jakim terminie takie zgłoszenie należy w urzędzie złożyć. Z przepisów wynika jedynie obowiązek jego złożenia. Jednakże zgodnie z przyjętą przez fiskusa praktyką winno się w tym zakresie stosować art. 96 ust. 12 ustawy o VAT, który to mówi, że jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana (czyli w naszym przypadku od dnia likwidacji).

Przytoczony przepis ma zatem zastosowanie do zgłoszenia rejestracyjnego (którym z kolei nie jest VAT-Z). Jednakże trzeba pamiętać, że likwidacja działalności gospodarczej powoduje zaprzestanie wykonywania czynności opodatkowanych. Tym samym zmianie ulegają informacje podane w zgłoszeniu rejestracyjnym (gdzie to podatnik deklarował stanie się czynnym podatnikiem VAT i rozliczanie tego podatku). Co za tym idzie, taka praktyka organów podatkowych wydaje się być zasadna.